23.2.10

Τα τρωκτικά σε Παρίσι, Αθήνα

Το Cafe de la Paix είναι ένα ιστορικό καφέ - ρεστοράν του Παρισιού που βρίσκεται στην πλατεία της Οπερας και μετράει ενάμιση αιώνα ζωής (από το 1862).



Εδώ και αρκετά χρόνια μπορεί να αποτελεί κυρίως τουριστικό προορισμό, εμφανίζοντας σημάδια εγκατάλειψης και παρακμής, αλλά παραμένει πάντα ένα από τα σημεία αναφοράς της πόλης. Τα «φρέσκο» της οροφής και ο χρυσός διάκοσμος, η βαριά μπαρόκ ατμόσφαιρα, σε συνδυασμό με την θέση του –ακριβώς απέναντι από την απαστράπτουσα Οπερα– συντηρεί τη φήμη και την αίγλη του. Ο,τι αντιμετώπισε η 14μελής παρέα που έκλεισε τραπέζι για ένα γεύμα στο Caf de la Paix, το περασμένο Σάββατο το βράδυ, δεν ανταποκρινόταν ούτε στις πιο στοιχειώδεις προσδοκίες. Αργό και αδιάφορο σέρβις, εξαιρετικά μέτρια ποιότητα φαγητού και στο τέλος, ένα μικρό, είναι η αλήθεια (!), ποντικάκι άρχισε να κυκλοφορεί τρομοκρατημένο αναζητώντας (τη γνώριμη μάλλον) έξοδο από ένα χώρο οικείο μεν, αφιλόξενο δε, φωταγωγημένο και με αρκετό κόσμο. Ο μετρ εμφανίστηκε με προβαρισμένη απολογία. «Ξέρετε τα έργα του μετρό... ξέρετε το πρόβλημα είναι γνωστό... ξέρετε δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι περισσότερο». Και μάλλον με ελαφρώς ενοχλημένο ύφος για τους περίεργους πελάτες που ενώ πληρώνουν 100 ευρώ έκαστος, δεν μπορούν να ανεχθούν ένα τόσο δα άκακο ποντίκι.

Συμβαίνουν και εις Παρισίους. Η κρίση, η πόλη που αλλάζει, οι άστεγοι που πληθαίνουν, η έλλειψη καθαριότητας, οι εκπτώσεις που δεν προσελκύουν πελάτες, οι κοινωνικές παροχές που μειώνονται, οι μικρομεσαίες τάξεις που υποφέρουν και συμπιέζονται πλέον εμφανώς.

Οι δυσκολίες και τα προβλήματα δεν αποτυπώνονται μόνο στον ημερήσιο Τύπο (για να μη μιλήσουμε για τη μεγάλη κατρακύλα της δημοτικότητας του Σαρκοζί) αλλά συζητούνται και από τους Παριζιάνους. Είτε πρόκειται για Ελληνες που ζουν πολλά χρόνια εκεί είτε για αυτόχθονες.



Οσο και να αγαπάει κανείς την πόλη και να την επισκέπτεται με την πρώτη ευκαιρία, δεν μπορεί να μην παρατηρεί την προϊούσα φθορά και αβεβαιότητα. Από την άλλη –οι ιστορικές πρωτεύουσες έχουν πολλές, διαφορετικές και αντικρουόμενες όψεις– οι χώροι πολιτισμού είναι ασφυκτικά γεμάτοι. Μια ισχυρή (ακόμα) παραδοσιακή αστική τάξη, που δεν ιεραρχεί το χρήμα ως πρώτη αξία και δεν θέτει ως μέτρο αξιολόγησης το νέο μοντέλο του Ιβ Σεν Λοράν ή το καινούργιο 4x4, έχει παρουσία στη ζωή της πόλης. Στα καφέ, στα πιο «ψαγμένα» μέρη, στο καλλιτεχνικό γεγονός που σπεύδει να υποδεχθεί και να στηρίξει. Ντυμένη με γούστο και απλότητα, με σεβασμό στην καλλιέργεια και σε ό,τι σαρκαστικά εμείς αποκαλούμε κουλτούρα. Κάθε σύγκριση είναι ασφαλώς αφελής και αδύνατη. Ομως ένα είναι βέβαιο και ορατό: η οικονομική κρίση κάνει το έλλειμμα παιδείας να εμφανίζεται αμείλικτο και σαρωτικό. Το «περιττό» που περικόπτεται, εκείνο που περισσεύει από τον στενεμένο οικογενειακό προϋπολογισμό είναι η επίσκεψη στο μουσείο, στο θέατρο, στον κινηματογράφο, κ.ο.κ. Ο συνωστισμός, σε ορισμένα πολιτιστικά γεγονότα, δεν συνθέτει τάση, η «άλλη» Ελλάδα είναι παρούσα αλλά πολιτικά (επί δεκαετίες) αόρατη. Δεν εκπροσωπείται στα πολιτικά ρετιρέ, δεν εμφανίζεται σε σχεδιασμό και προώθηση λύσεων αλλά μόνο σε (προεκλογικές συνήθως) εξαγγελίες.



Οι ουρές στο Μπομπούρ για την αναδρομική έκθεση του 90χρονου Πιερ Σουλάζ, στο Γκραν Παλέ για την εγκατάσταση του Κριστιάν Μπολτανσκί ή στο μικρό μουσείο Μαγιόλ για μια ευρηματική επιλογή έργων από την Πομπηία μέχρι τον Ντέμιεν Χιρστ με θέμα την «ματαιότητα», ήταν αποκαλυπτικές.

Κάθε εκδήλωση έχει το κοινό της. Πολυπληθές, ζωντανό, παλλόμενο. Εγγράφεται στην καθημερινότητα της πόλης και όχι ως το «κατ’ εξαίρεση» γεγονός.

Η πάλη με την παρακμή στο Παρίσι έχει έναν διαρκώς παρόντα και ανανεωνόμενο αντίπαλο: μια τάξη που ενδιαφέρεται για τα καλλιτεχνικά δρώμενα, σαν φυσική προέκταση ενός βίου ο οποίος δεν τροφοδοτείται μόνο από την κατανάλωση.

Ο κίνδυνος στην Ελλάδα με τη βαθύτατη (δομική) κρίση δεν είναι να εμφανίζονται ποντίκια σε εστιατόρια πολυτελείας. Τα τρωκτικά που ροκανίζουν τα θεμέλια λέγονται πολιτιστική συρρίκνωση, εκπαιδευτική απαξίωση και κοινωνικός αποκλεισμός.

Tης Μαριας Κατσουνακη

6.2.10

Στο πιο παλιό καφέ της Ρώμης



Η Ρώμη είναι από τις λίγες πόλεις του κόσμου που μπορείς να ερωτευτείς και ας μην περιμένεις τίποτε από αυτήν· σου αρκεί μόνο να νιώθεις ότι υπάρχει.

Αλλά αν πάει κάποιος στη Ρώμη και δεν πιει εσπρέσο στα παλιά της καφέ , θα έχει χάσει ένα σημαντικό κομμάτι από την ιστορία της πόλης. Ένα μείγμα από ιταλικό νεορεαλισμό, μια κοσμοπολίτικη αλλά προσγειωμένη πραγματικότητα και κυρίως το άρωμα καφέ που ξεχύνεται σε μία από τις ιστορικότερες πλατείες της Αιώνιας Πόλης. 



Περιμένεις από στιγμή σε στιγμή να εμφανιστεί ο Φελίνι μαζί με τον Παζολίνι και τον Βιτόριο Γκάσμαν, να παραγγέλνουν τη σπεσιαλιτέ του, έναν gran caffe. Οι κόκκοι του είναι καβουρδισμένοι σε φωτιά από ξύλα. Και σας βεβαιώνω, είναι μοναδικός...



Το Sant' Eustachio Il Caffe είναι το παλαιότερο καφέ στην καρδιά της Ρώμης, που παραμένει ακριβώς το ίδιο όπως ήταν λίγο πριν από την έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Και φυσικά, το πιο γνωστό. Μικρό, μη φανταστείτε καμιά τεράστια σάλα. Και απλό, αν ήταν στην Ελλάδα θα μπορούσε να μοιάζει με μια ΕΒΓΑ της δεκαετίας του '70. Αλλά καμία σχέση. Αν προσπαθούσε κάποιος να χωρέσει εκεί μέσα την ιστορία του, δεν θα τα κατάφερνε. Και ένα, το σημαντικότερο ίσως, χαρακτηριστικό του, εκτός από τον υπέροχο καφέ, είναι το απολύτως ιταλικό στιλ τού «πίνω καφέ». Στα όρθια, στα γρήγορα και στα... κοινωνικά. Οι Ιταλοί, όπως είναι γνωστό, δεν πίνουν τον καφέ τους επί τρίωρο, όπως εδώ, μέχρι το καλαμάκι να κολλήσει στον ξεραμένο αφρό τού φραπέ...



Ανοιξε το 1938, λίγα μέτρα μακριά από την πιάτσα Ναβόνα και το Πάνθεον. Από τότε και μέχρι σήμερα η προτεραιότητα των ιδιοκτητών είναι μία: ποιότητα. Το χαρακτηριστικό blend με την ονομασία της επιχείρησης είναι φτιαγμένο από την καλύτερη ποικιλία Arabica και η προετοιμασία του γίνεται ακόμη και σήμερα με τον παραδοσιακό τρόπο. Το ίδιο γίνεται και με όλα τα είδη που προσφέρονται, τα οποία προέρχονται από τη Βραζιλία, τη Γουατεμάλα, την Αιθιοπία και πολλές άλλες ...γευστικές άκρες της Γης, όπως τα νησιά Γκαλάπαγκος.



Στην εποχή της ανάπτυξης του fair trade και του permaculture το ιστορικό καφέ της Ρώμης δεν θα μπορούσε να μείνει απ' έξω. Κι αυτό διότι το να αγοράσει μια επιχείρηση καλό καφέ δεν είναι πλέον αρκετό. Η αγορά μέσω fair trade σημαίνει ότι πληρώνεις «δίκαιη» αμοιβή στον παραγωγό, υψηλότερη από αυτή του εμπορίου (ώστε να χρηματοδοτηθούν τοπικά προγράμματα, κυρίως περιβαλλοντικά) και δημιουργείς διαρκείς εμπορικές σχέσεις και συνεργασίες με τους παραγωγούς. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι σου διαθέτουν άριστα προϊόντα, τα οποία διαθέτεις με τη σειρά σου στους πελάτες.



Το έμβλημά του είναι ένα μεγάλο ελάφι με έναν σταυρό ανάμεσα στα κερατά του, ίδιο μ' αυτό που δεσπόζει (αντί για τον συνηθισμένο σταυρό) στην κορυφή της Βασιλικής του Αγίου Εουστάκιου, στην ομώνυμη πλατεία όπου βρίσκεται το καφέ. Το έμβλημα αυτό προέρχεται από την ιστορία του ίδιου του αγίου. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Πλάσιντος, ένας Ρωμαίος πατρίκιος που γεννήθηκε στη Ρώμη το πρώτο μισό του 1ου αιώνα μ.Χ., ήταν ο καλύτερος οπλουργός της εποχής. Ο αυτοκράτορας τον τοποθέτησε επικεφαλής σε μια εκστρατεία στη Μικρά Ασία, όπου και διακρίθηκε για τον ηρωισμό του. Κατά τη διάρκεια κυνηγιού, είδε ανάμεσα στα κέρατα ενός αρσενικού ελαφιού έναν λαμπερό σταυρό. Παρασυρόμενος από το όραμα, βαφτίστηκε χριστιανός, μαζί με όλη του την οικογένεια, και το όνομα που του δόθηκε ήταν Εουστάκιος. Στη συνέχεια έχασε όλη του την περιουσία και εκδιώχτηκε από τη Ρώμη στην Αίγυπτο, όπου η γυναίκα του και τα δύο του παιδιά απήχθησαν. Υστερα από μερικά χρόνια και εν μέσω σφοδρών συγκρούσεων στη Μικρά Ασία ο αυτοκράτορας τον ξαναφώναξε και τον έκανε στρατηγό και επικεφαλής του ρωμαϊκού στρατού στην περιοχή. Μετά τις μεγάλες νίκες που πέτυχε, γύρισε θριαμβευτής στη Ρώμη κι ενώθηκε με την οικογένειά του. Οι συνεχείς κατηγορίες όμως για τη βάφτισή του ανάγκασαν τον αυτοκράτορα να του ζητήσει να κάνει μια παγανιστική θυσία στους θεούς της Ρώμης, ώστε να διαψεύσει τους πάντες. Ο Εουστάκιος αρνήθηκε και καταδικάστηκε σε φρικτό θάνατο μαζί με την οικογένειά του. Αλλά αυτά ανήκουν στην ιστορία, και το Sant' Eustachio Il Caffe έχει αρκετή...


Παρόλο που η ατμόσφαιρα είναι σίγουρα το ήμισυ της απόλαυσης, δεν χρειάζεται να πάτε στη Ρώμη για να πιείτε το εσπρεσάκι σας. Το διάσημο blend μπορείτε να το παραγγείλετε από το www.santeustachioil caffe.it/en/comprare.php ή αν έχετε απορίες, επικοινωνήστε στο info@santeusta chioilcaffe.it *



Πανακότα με espresso

Από τον Δειπνητή deipnitis@enet.gr
(www.lovecooking.gr)

Υλικά


500 γρ. κρέμα γάλακτος

6 κουταλιές της σούπας ζάχαρη

2 ζελατίνες

1 espresso stretto (μικρό, ένα δάχτυλο)

1 κουταλιά της σούπας κακάο

Εκτέλεση

Μουλιάζουμε για 5 λεπτά τη ζελατίνα σε ένα μπολ με παγωμένο νερό.

Βάζουμε την κρέμα σε ένα βαθύ κατσαρολάκι και αρχίζουμε να τη βράζουμε σε μέτρια φωτιά. Προσθέτουμε τον espresso. Ρίχνουμε τη ζάχαρη και ανακατεύουμε. Παίρνουμε από το παγωμένο νερό τα φύλλα της ζελατίνας, τα στραγγίζουμε και τα ρίχνουμε στην κατσαρόλα μαζί με τα υπόλοιπα υλικά.

Ανακατεύουμε, ενώ βράζει η κρέμα, γι' άλλα 5 λεπτά. Τη βάζουμε σε φορμάκια. Την αφήνουμε να έλθει σε θερμοκρασία δωματίου και τη βάζουμε για 2 ώρες στο ψυγείο για να σφίξει. Οταν θελήσουμε να τη σερβίρουμε, βουτάμε τα φορμάκια για 10 δευτερόλεπτα σε ζεστό νερό. Πασπαλίζουμε με το κακάο. Αν θέλουμε να τη βάλουμε σε μεγάλη φόρμα, φτιάχνουμε διπλή δόση.



Τιραμισού
 
Υλικά

12 κρόκοι αβγών

1/2 κιλό ζάχαρη λευκή

1 κιλό μασκαρπόνε

60 σαβαγιάρ τύπου ladyfingers

περίπου 300 ml καφέ espresso

κακάο σκόνη

Εκτέλεση

Φτιάχνουμε τον espresso και τον αφήνουμε στην άκρη να κρυώσει. Χτυπάμε στο μίξερ τους κρόκους με τη ζάχαρη μέχρι να γίνουν μια απαλή κρέμα και να φουσκώσουν. Ρίχνουμε στην κρέμα το μασκαρπόνε και ανακατεύουμε έως ότου ομοιογενοποιηθεί.

Βουτάμε ένα ένα τα σαβαγιάρ στον καφέ, προσέχοντας να μη μουλιάσουν και τα στρώνουμε σε ένα πυρέξ. Απλώνουμε τη μισή κρέμα και επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία. Το σκεπάζουμε με μεμβράνη και το βάζουμε στο ψυγείο για δύο ώρες να «σταθεί». Λίγο πριν από το σερβίρισμα -και όχι νωρίτερα, γιατί θα πάρει υγρασία από το ψυγείο- πασπαλίζουμε με το κακάο.

Από τον Δειπνητή