Η Κοπεγχάγη δεν είναι γλυκό: Συνταγές για οικολόγους

Παίρνετε βούτυρο, φύλλο μπακλαβά, μπόλικο αμύγδαλο, ζάχαρη πολλή, καρύδι μπέικιν πάουντερ, τα ζυμώνετε και τα ψήνετε. Οταν είναι έτοιμα, τα περιχύνετε με πολύ σιρόπι. Λίγη φλούδα πορτοκαλιού για ντεκορασιόν και ιδού στο ταψί σας το γλυκό «Κοπεγχάγη».

Το οποίο ποτέ δεν κατάλαβα γιατί το λένε έτσι, τέτοιο γλυκό στην Κοπεγχάγη δεν υπάρχει πουθενά. Λογικό, γιατί η Δανία δεν φημίζεται για τους σιροπιαστούς μπακλαβάδες (λάθος χώρα, λάθος θερμοκρασία, λάθος ήπειρος, γενικότερα).

Κάπως έτσι μου είχε φανεί και ο κωδικός «Κοπεγχάγη», όπως ακουγόταν τόσους μήνες. Σαν να προσπαθούσαμε να συνεννοηθούμε για κάτι που δεν είναι ένα πράγμα, αποτελείται από διαφορετικά υλικά και έχει εντελώς παραπλανητικό όνομα, άσχετο με την πραγματική του φύση.

Πρώτα πρώτα, η Σύνοδος της Κοπεγχάγης δεν ήταν διαδήλωση περιβαλλοντολόγων. Ήταν ένα μόνο από τα πρώτα νηπιακά βήματα που έκανε η ανθρωπότητα, σε μια απόπειρα να συνεννοηθεί πριν αυτοκαταστραφεί. Η Κοπεγχάγη δεν θα είναι το επόμενο «Κιότο» ή το επόμενο Ρίο. Μπορεί, ας πούμε, να έχει γίνει η συντέλεια του κόσμου, ενώ θα ψάχνουμε ακόμα να βρούμε την πόλη που θα φιλοξενήσει το «επόμενο Κιότο». Μπορεί και όχι.

Είναι μεγάλη ανακούφιση ότι αυτήν τη φορά η Ελλάδα συμμετείχε, δυναμικά, με επίσημη αποστολή (και δεν μπορώ ν ακούω αηδίες ότι πάνε, λέει, πολλοί και χαλάνε λεφτά. Εως ένα σημείο ο λαϊκισμός). Αλλά μη νομίζετε και άλλες χώρες δεν τρελαίνονται να σέρνονται σε «άβολες» συζητήσεις:

Η Κίνα ακούει μέτρα για το «περιβάλλον» και ανεβάζει πυρετό. Η Ινδία, επίσης. Όσο για τον Ομπάμα, μεγάλα ζόρια τραβάει, καθώς θα κληθεί να αποδείξει ότι είναι ο αληθινός Ομπάμα, της «ελπίδας» και όχι απλώς ο Μπους (και όλοι οι προηγούμενοι πλανητάρχες) πασαλειμμένος με φούμο.

Δύσκολο το ψήσιμο, πολλά τα υλικά, σε λιγώνουν και τα σιρόπια των ευχολογίων.

Θα πετύχει η «Κοπεγχάγη»;

Εξαρτάται - από τι εκπομπές αερίων βγάζει ο... φούρνος σας.


Πηγή: greenteens

Επιστολή προς τον Αξιότιμο Κύριο Κανίβαλο

Αξιότιμε Κύριε Κανίβαλε

Από τον Κρόνο που τρώει τα παιδιά του και την αφήγηση του Γκόγια, ως τις μέρες μας που οι άνθρωποι τρώνε ακόμα άλλους ανθρώπους αλλά και τους εαυτούς τους, που οι πόλεις τρώνε τους κατοίκους τους και οι κάτοικοι τρώνε το περιβάλλον, η εξέλιξη της Ανθρωπότητας, κοινωνικά, ιστορικά, ανθρωπολογικά διαπερνάται, θα έλεγα δομείται από την ευγενή δραστηριότητα που αποδίδουν δήθεν αποκλειστικά σε σας, Κύριε Κανίβαλε, την Θεοφαγία και την Ανθρωποφαγία. Δραστηριότητα που ίσχυσε όχι μόνο σε μακρινούς πολιτισμούς της Κεντρικής Αμερικής και της Μεσογείου: ‘και έδονται τας σάρκας του πλησίον και εν τη πολιορκία, (Ιερεμίας ιθ΄,α)’, μα και σε σύγχρονους πολιτισμούς όπως στη Βόρνεο, στη Νέα Γουϊνέα και στην Αφρική.

Δραστηριότητες που ισχύουν ως τις μέρες μας σ’ ένα συμβολικό επίπεδο μέσω της μεταφοράς και της μετωνυμίας: οικογένειες, ζευγάρια, γείτονες, πόλεις, κράτη τρώγονται μεταξύ τους για να μπορέσουν να επιβιώσουν. Επικαλούνται συνθήκες επιβίωσης, ψυχικής, οικονομικής ή άλλης για την νομιμοποίηση του φαγώματος, όπως οι επιβιώσαντες από την πτώση του αεροπλάνου στις Άνδεις. Οι Ποταμιάνου και Καραπάνου αναλύουν 341 ρήσεις που καταγράφουν μεταξύ άλλων, την σημασία του ρήματος τρώγω ως κτήση και που αποτελούν το 'ένα πέμπτο του συνόλου των φράσεων που καλύπτουν τις κύριες έννοιες που παίρνει το ρήμα τρώγω στις πολύμορφες μεταφορικές του χρήσεις στο λήμμα του Λεξικού της Ακαδημίας Αθηνών'. Ας μην μιλήσουμε για την σεξουαλική σημασία του τρώγω.

Δραστηριότητα που ίσχυε πάντα και ισχύει τόσο που να συγκροτεί την θεμελιακή διάσταση
της ύπαρξης του ανθρώπου όπως το είδε ο Χέγγελ στην «Φαινομενολογία του Πνεύματος». Μα και ο Νίτσε, όταν κραυγάζει ότι ο Θεός πέθανε, εννοεί ότι ο άνθρωπος τον αντικαθιστά έχοντας ενσωματώσει – καταβροχθίσει τον σκοτωμένο Θεό. Η εμφάνιση ενός Θεού στον κόσμο είναι η πρώτη φάση του, της μη - καταβρόχθισης. Ένας Θεός υπάρχει για να καταβροχθιστεί.
Είναι αυτή τούτη η συμβολική διάσταση που στοιχειώνει και υφαίνει τις θρησκευτικές παραδόσεις, την Μυθολογία, τις ημερομηνίες, τον κοινωνικό ιστό, την σεξουαλικότητα, τις ίδιες τις ανθρώπινες σχέσεις, από το ‘πάμε να φάμε’ ως τον Μυστικό Δείπνο, από τα Θυέστεια γεύματα ως το Δείπνο της Μπαμπέ, από τις Μαινάδες ως το φιλί του Μπρεσσόν και από το ‘σμακ’ του Ντόναλντ Ντακ ως τους θρύλους με τους βρυκόλακες και τον θρυλικό «Κανίβαλο» των Τζαρά και Πικαμπιά.

Επί τη ευκαιρία, πρέπει να σας πω, Κύριε Κανίβαλε, ότι εκτός από την συμβολική διάσταση ισχύει ακόμα στις μέρες μας ότι ίσχυε και στις δικές σας. Κάπως σπάνια βέβαια, ακούμε ωστόσο για ανθρωποφαγίες, για γνωριμίες μέσω internet που καταλήγουν στον καταψύκτη, για εθνότητες της Ανατολικής Ασίας που έτρωγαν ωμό το συκώτι του εχθρού κ.ά.

Ας μην ξεχνάμε ότι εκτός από την Ανθρωπολογική – Ιστορική διάσταση της Ανθρωποφαγίας στην έναρξη της ανθρωπότητας, η ίδια η έναρξη του ανθρώπου ως όντος ξεκινά με ανάλογες δραστηριότητες, και εννοώ το κανιβαλικό στάδιο της Μ. Κλάϊν όσον αφορά τον μαστό και το σώμα της μητέρας και βέβαια το στοματικό του Φρόϋντ ως πρωταρχική βαθμίδα εξέλιξης της ψυχικής ζωής του ανθρώπου.

Φαίνεται, παρ’ ότι πιστεύουμε το αντίθετο, ότι δεν ξεπερνιέται η έλξη του να τρώμε τον άλλον, το σώμα του, την εικόνα του, με τις λέξεις, με τα μάτια, με πηρούνι. Εύκολα αντιστρέφουμε τον τίτλο του Κ.Λ. Στρως και περνάμε από το «Μαγειρεμένο στο Ωμό». Η λαιμαργία παραμένει και σήμερα ένα από τα επτά αμαρτήματα, στην κυριολεξία θανάσιμο.

«Πες μου τι τρως να σου πω ποιος είσαι», έλεγε ο διάσημος γαστρονόμος Σαβαρέν συναντώντας έτσι τον Μπαρτ και την σημειολογία της κουζίνας.

Αλλά ίσως, ισχύει και το αντίθετο: «Πες μου τι δεν τρως…», δηλαδή ποιά διατροφικά ταμπού δομούν την έννοια της Επιθυμίας ως Απαγορευμένου και κατά συνέπεια τον ιστό του Συμβολικού Πεδίου κατά την συγκρότηση της κοινωνικής ομάδας. Φαίνεται ότι βαθιά στην ψυχή του ανθρώπου η νοστιμιά σχετίζεται με την ανάμνηση: νόστος (νέομαι=επιστρέφω), νοσταλγία – νόστιμος. Το σώμα του άλλου; Το σώμα της μητέρας; Την χαμένη Εδέμ; Ας θυμηθούμε ότι ένας κόσμος υπάρχει, ο Παράδεισος, στη βάση μιας απαγόρευσης, ενός ταμπού, θα έλεγε ένας Πολυνήσιος. Ένας άλλος κόσμος αναδύεται, με την καταπάτηση αυτής της απαγόρευσης. Και αυτή η απαγόρευση είναι διατροφική. Το «άλας της γης» ως επιπρόσθετη γεύση, υπενθυμίζει απλά την απώλεια.

Στη λέξη Θεοφαγία που χρησιμοποίησε ο Κοτ στην περίφημη μελέτη του, υπάρχουν τρεις προφανείς εκδοχές: το φάγωμα Θεού από τον Θεό, το φάγωμα του Θεού από τον άνθρωπο, το φάγωμα του ανθρώπου από τον Θεό. Υπάρχει, όμως και μια τέταρτη διάσταση. Ο άνθρωπος ως θεός που τρώει τον εαυτό του ως θεό. Ο άνθρωπος που τρέφεται με τον ναρκισσισμό του, αλλά έναν ναρκισσισμό που τρέφεται με το Τίποτα.

Ο άνθρωπος σήμερα τρώει εικόνες, τις επιθυμίες των άλλων, καταναλώνει διαρκώς το Τίποτα. Έτσι που είναι πάντα νηστικός και πεινασμένος και ταυτόχρονα με δυσφορία και βαρυστομαχιά. Υπέρβαρος εξωτερικά, απισχνασμένος εσωτερικά, τρώει ατελείωτα τον ίδιο του τον εαυτό στο ανθρωποφαγικό τραπέζι της κατανάλωσης. Διαρκώς μελαγχολικός και δύσθυμος με ότι εισέρχεται μέσα του, αδυνατώντας να αδυνατίσει από το βάρος των ξένων επιθυμιών. Αδυνατώντας να πενθήσει επειδή αγνοεί και πενθώντας διαρκώς επειδή καταλαβαίνει. Ότι είναι ήδη φαγωμένος στο τραπέζι των ξένων επιθυμιών. Η δική του επιθυμία παραμένει το αγνοούμενο νέκταρ μιας ξένης χώρας που είναι ο εαυτός του.

Κύριε Κανίβαλε, θέλω θερμά να σας ευχαριστήσω που δώσατε στην ανθρωπότητα την δυνατότητα να υπάρξει, να εξελιχθεί, να φτάσει ως τις μέρες μας, μέσω βέβαια της «Συμβολικής διάστασης του φαγητού στις ανθρώπινες σχέσεις». Διάσταση και δυνατότητα που προσφέρατε εσείς μέσω της υπέρβασης που έκανε ο διάδοχός σας. Κατά κάποιο τρόπο είστε ο σωτήρας και ο κινητήριος μοχλός της εξέλιξης της ανθρωπότητας γιατί έπρεπε να υπάρξετε για να επιτευχθεί η υπέρβασή σας στο Συμβολικό Πεδίο.

Κύριε Κανίβαλε, ξέχασα να σας πω ότι γράφοντάς σας αυτή την επιστολή, άκουγα το «Monsieur Cannibale» της δεκαετίας του ’60. Τώρα σας καλώ να τραγουδήσουμε μαζί, με ένταση: «να δούμε ποιος – ποιος – ποιος θα φαγωθεί, οε – οεε, οε – οε,…»

Ο Πρόεδρος της Ε.Μ.Π.Ε.
Φώτης Καγγελάρης



Γιώργος Βέης

Επιτραπέζιο φεγγάρι

Πλανόδιοι πωλητές φρούτων και λαχανικών.
Στέκια εμπόρων ρούχων λουσμένων στο φώς κινητών λαμπτήρων.
Τιμές προσιτές ακόμα και γιά τους ανήλικους φτωχούς πελάτες.
Λάδι που κοχλάζει στις μεγάλες ιδιόμορφες κατσαρόλες-χύτρες, τα γουόκ
Όπου εναλλάσσονται μακαρόνια, Σουπιές περασμένες σε καλαμάκια,
Μικροσκοπικά σαλιγκάρια που σε κάνουν ν' απορείς
Αν μπορούν να προστατέψουν έστω μιά σταλιά κρέατος,
Τρυγόνια, σκορπιοί με ανοιχτά πόδια τρυπημένα εγκάρσια,
Τέσσερις ή πέντε μαζί, σε μικρά ξυλάκια.....



Χάρης Βλαβιανός

Από τα "Σονέτα της συμφοράς"

Πως προτιμάτε το ποίημά σας κύριε; Καλά ψημένο ή ωμό;
—Ωμό… όπως ακριβώς το έτρωγε κι εκείνος.
Ωραία το είχε θέσει — με ζηλευτή ακρίβεια:
“how would you like your blue-eyed boy Mr. Death?”
My blue-eyed father στην περίπτωσή μου…
—Α! Λυπάμαι ειλικρινά. Τα θερμά μου συλλυπητήρια.
Η σημερινή μέρα πάντως προσφέρεται. Έχει τα καλά του αυτός ο τόπος.
Από χθες το βράδυ βρέχει ακατάπαυστα. Ξέρετε, τροπική καταιγίδα, κλπ.
Τα σύννεφα έχουν συμμορφωθεί πλήρως με τη διάθεσή σας.
Αυτή η νοσηρή υγρασία στην ατμόσφαιρα,
ο ιδρώτας που κάνει τα ρούχα να κολλάνε στο δέρμα,
θα σας βοηθήσουν να στοχαστείτε το ζήτημα σε όλες του τις πτυχές.
Το ποίημά σας πάντως δεν θ’ αργήσει. Ωμό, όπως το ζητήσατε.
Να κολυμπάει στο αίμα.


Νίκος Ερηνάκης

κανείς δεν είπε ότι είναι απόλαυση
ίσως μια πλάνη απλώς
άλλο η αίσθηση κι άλλο οι αισθήσεις

κάνεις κάτι δικό σου ή το αφήνεις;
αν δεν ήδη νιώθεις,νιώσε
μυρίζει θυσία

δοκίμασε
όχι ξανά˙ μια φορά
δοκίμασε

όταν το εγώ γίνεται θεατής
δεν το ξέρεις αλλά το έχεις καταλάβει

τα σύμβολα έχουν από καιρό πεθάνει
οπότε περιμένουμε την αναγέννηση τους
από στιγμή σε στιγμή


Ρούλα Κακλαμανάκη

ΑΓΙΑ ΡΟΥΤΙΝΑ

Ο ουρανός κατάφωτος, δροσερός, κι ο Θεός πατέρας αγαθός.
Το τραπέζι στρωμένο, τα λουλούδια σε κρυστάλλινο βάζο.
Η σκέψη αρκεί: ίσα να φας τη σούπα σου, τη μπριτζόλα σου,
το φρούτο σου, το γλυκό σου. Στην τελευταία γουλιά του καφέ,
αρχίζεις να αισθάνεσαι τη χυδαιότητα των επίγειων ευθυνών.
-*-
Αγία πλήξη, αγία ρουτίνα. Ούτε πόλεμος, ούτε πείνα.
Ούτε αρρώστια, ούτε θάνατος. Πρωί κι ανοίγεις τα
παράθυρα του σπιτιού. Πλένεις το πρόσωπο και τα χέρια σου.
Παίρνεις το χάπι, ετοιμάζεις το πρωινό. Φέρνεις τα πάνω κάτω
στη ντουλάπα των ρούχων, παρατηρείς τον όγκο και το βάρος
του σώματός σου, εκνευρίζεσαι.
Επιθυμείς κι ένα δεύτερο κρουασάν, μπαίνεις στον πειρασμό.
Κοιτάς με λαιμαργία τη γεμάτη φρουτιέρα.
Χάρμα οφθαλμών τα χρώματα, μαγεία τα αρώματα
Εποφθαλμιάς την αφράτη μπανάνα και την τύψη σου για την
υπέρβαση των θερμίδων που την απόλαυση σου υπονομεύει,
παραπέμπεις στις υποσχέσεις της υπόλοιπης ημέρας.
Ένα πρωινό. Μια ολόκληρη ζωή, επαναλαμβανόμενη
με ακρίβεια. Που και που κανένα καυγαδάκι.
Επί πλέον κάποια απρόσμενη σύγκρουση.
Από δεκαετία σε δεκαετία ένα μικρό κάταγμα,
μια γρίπη, μια χωλή, ένα συκώτι, ένας καρκίνος ίσως,
να σου θυμίζει τη γλυκιά προσευχή.
Αγία πλήξη, αγία ρουτίνα
Αγία των αγίων και ειρήνη ημίν.


Μαρία Λαγγουρέλη

...Οι τοίχοι έχουν κιόλας ανταύγειες,
το χυμένο που κυλάει σε ουράνια ακτή
μουλιάζει τα ψίχουλα
λεκιάζει το τραπεζομάντηλο.
Γύρω του έσμιξαν χέρια γνώριμα φιλικά προδοτικά και προδομένα.
Αγγίχτηκαν μεταξύ τους
άγγιξαν τη δίψα της σκέψης, την πείνα της δύναμης.
Χυμένα στη σιωπή τα δάχτυλα ακόμα σαλεύουν
την ψίχα του Θεού μουσκεμένη με δάκρυα να ξαναπλάσουν.


Λιλή Ντίνα

Τελευταία τσιγάρα

Αλευρωμένα λόγια
έτοιμα γιά μαγείρεμα
Να τρώνε οι εύπιστοι

Χνότο στο τζάμι το αδιέξοδο
γιά τους άλλους
Θολώνει το μυαλό

Κουνά το δάχτυλο απειλητικά ο χρόνος
Συντομεύετε
Η υπομονή καπνίζει τα τελευταία της τσιγάρα


Παυλίνα Παμπούδη

Από τη συλλογή Ο ΛΕΠΤΟΥΡΓΟΣ, ΚΕΔΡΟΣ, 1997

Στη σύνθεση αυτή, η οποία απαρτίζεται από "ζεύγη" ποιημάτων, ο ποιητής - που αποκαλείται "λεπτουργός" αναφέρεται σε διάφορες καταστάσεις ή πρόσωπα, και μετά στο β΄ποίημα του ζεύγους, έρχεται στη θέση τους και μιλάει εκ μέρους τους: (Η μητέρα - Ο Λεπτουργός απ' τη μεριά της μητέρας, Ο έρωτας - ο Λεπτουργός απ' τη μεριά του έρωτα, Η αρρώστια - ο Λεπτουργός απ' τη μεριά της αρρώστιας, κ.ο.κ) .

(....)

Η τροφή

(Τώρα, η ώρα της τροφής. Φέρνει τα τελετουργικά σκεύη ο λεπτουργός. Το
λίγο απ’ το ζώο μιας θυσίας καθημερινής. Πλέοντας σε πηχτό χρώμα του
αίματος. Με χορταράκια απ’ αυτά που γνώριζε, πλάι του σαν κτερίσματα. Στο
πλήθος διαμοιρασμένα τα υπόλοιπα τα μέλη και τα σπλάχνα του. Άθικτη της
ψυχής του η ακεραιότητα. Εισάγεται, πάλι, ολόσωμο, στη διαδικασία της
αθανασίας των θνητών πραγμάτων.)

Ο λεπτουργός απ’ την μεριά της τροφής

Τώρα, για μια στιγμή, στον άσπρο τον αθώο κόσμο κείτομαι. Γι αυτό κι
ανάμεσα σε κόσμους. Και ούτε τέλεια ζωντανό ή πεθαμένο.
Μέσα μου πνεύματα αχνίζουν, επινοώντας πνεύματα που δεν γνωρίζω.
Πέρασα από φωτιά. Η φωνή, η σάρκα, τα όπλα μου.
Έτοιμο να σε συναντήσω, να σε σώσω. Μεταγγίζοντας τον φόβο και τα
πολυακόρεστά μου στο αίμα σου.

(...)


Αθηνά Παπαδάκη

Επιτραπέζιος κανόνας

Ολόκληρο το σύμπαν θα γευτώ
μ'ένα ολοπόρφυρο λαχανικό
Κάτω από την ακμή των αστεριών
κι ανάμεσα στα σκοτεινά μου γάντια
χωρίς φωνή,
στα έθιμα της λάμας η ντομάτα.


Γρηγορία Πούλιου

Το μαγείρεμα σε τόνο μείζονα


Μ'αρέσει να μαγειρεύω
τραγουδώντας στην κουζίνα του σπιτιού του
και να γνωρίζω πως οι ατμοί του φαγητου
την όσφρησή του, ηδονικά, γαργαλούν

Καθώς του σερβίρω το ζεστο πιάτο
και τα χείλη του, μ'όρεξη, ανοίγει
νοιώθω τα δάχτυλά μου μαγεμένα
λες κι αγγίζω του κορμιού του
τα σημεία εκείνα τ'αγαπημένα


Δέσποινα Τομαζάνη

Διάλογος

Μιλώ με τη στιλπνή ελιά
Στο πιάτο μου που λάμπει

Είσαι μοναδική στην όψη, λέω
Και την τρώω
Κι ενώ τη σάρκα της αλέθω
Αχ τι γεύση! ξαναλέω
Αργά κι ηδονικά
την καταπίνω

Έτσι που την εθαύμασα
Με τόση απόλαυση εγώ
Κι αυτή συντεθλιμμένη
Τι να με περιμένει;
Θα με εκδικηθεί ή
θα με θεραπεύσει;

Θα μπει στο αίμα μου, απ’ όσο ξέρω
Στις φλέβες μου θα ταξιδέψει
Κι εκεί σαν φθάσει, στον εγκέφαλο,
Τι θα μου εικονίσει;

Το δέντρο που τη γέννησε;
Ή μήπως έναν ήλιο;
Ή μήπως τι θα πει, θα πει,
Να πέφτεις απ’ το δέντρο
Και να βρεθείς στα ξαφνικά
Σε έντερο ανθρώπου;

Δεν αποκλείεται να πει
Πως έγραψε το ποίημα
Ή τίποτα απ’ όλα αυτά

- «Αυτά είναι δικά σου
Αυτό που εγώ έχω να πω
το λέω στο κουκούτσι
Σ’ αυτό που φτύνεις,
Ευτυχώς!
Που μέσα σου δεν μπαίνει»

«Λες και τα ’λεγα για να χορτάσω»

Δεν πληθαίνουν μόνο τα αδιάβαστα βιβλία στη βιβλιοθήκη μας ή οι αριθμοί τηλεφώνου στη μνήμη του κινητού μας, αριθμοί που ποτέ δεν θα καλέσουμε. Πληθαίνουν και οι ανεκτέλεστες συνταγές που έχουμε συγκεντρώσει σε μπλοκάκια, κουτιά και ντοσιέ, πληθαίνουν και βελτιώνονται τα βιβλία, τα περιοδικά μαγειρικής και ζαχαροπλαστικής, όπως και οι σχετικές εκπομπές στην τηλεόραση. Θα έλεγε κανείς ότι όλη η Ελλάδα δεν μαγειρεύει απλώς, αλλά πειραματίζεται, αναζητεί νέες γεύσεις κι εμπειρίες, επιστρέφει στις ρίζες της και ταυτόχρονα απλώνει νέες.

Πριν από λίγα χρόνια, είχα ακούσει ότι η κουζίνα του μέλλοντος θα είναι ένα τηλεφωνικό κέντρο ή μια οθόνη υπολογιστή μέσω των οποίων θα παραγγέλνουμε το γεύμα μας, όμως η πρόβλεψη αυτή δεν έχει επιβεβαιωθεί. Αν και πολλοί καταφεύγουν, λόγω έλλειψης χρόνου και διάθεσης, στην εύκολη (αλλά όχι φθηνή) λύση του delivery, φαίνεται ότι δυναμώνει το ενδιαφέρον και των δύο φύλων, καθώς και των νεότερων ηλικιών για τη μαγειρική, για το σπιτικό και υγιεινό φαγητό – παρά την κρίση, ίσως και εξαιτίας της κρίσης.

Σε μια συνέντευξη, που έδωσε το 1979, ο καραγκιοζοπαίκτης Μίμαρος μιλάει για τις παραστάσεις που έδινε στην Αθήνα επί Κατοχής.

«Παίζαμε δύο μήνες κωμωδίες, ηρωικά, ερωτοδραματικά. Η πείνα, όμως, είχε επιδράσει ακόμα και στον Καραγκιόζη. Μετά τις πρώτες δέκα παραστάσεις, μου σύστησε ο ιδιοκτήτης της μάντρας να σταματήσω τον "Καραγκιόζη Φούρναρη, Μάγειρα, Γιαουρτά" κι ότι είχε σχέση με φαΐ γιατί ο κόσμος –μόλο που γελούσε– υπέφερε σαν άκουγε για ζεστές φραντζόλες και φασουλάδες… Είχε δίκιο. Αφού ο ίδιος που τα ’λεγα αιστανόμουνα τα σάλια μου να τρέχουν… Λες και τα ’λεγα για να χορτάσω. Δράμα». (Κώστας Στέφ. Τσίπηρας, «Ο ήχος του Καραγκιόζη»)



Άλλος τα ’λεγε για να χορτάσει, άλλος τα διάβαζε για να χορτάσει. Ο Άρθουρ Κέσλερ, ανταποκριτής μιας βρετανικής εφημερίδας στον Ισπανικό Εμφύλιο, βρέθηκε το 1937 κρατούμενος στη Σεβίλλη, σε μια φυλακή που διέθετε βιβλιοθήκη. Οπως γράφει στην «Ισπανική διαθήκη», εκεί καταβροχθίζει βιβλία, όμως αποφεύγει τα «πολεμικά» που τον αναστατώνουν και προτιμά να διαβάζει για γεύματα και, όταν του φέρνουν ένα καινούργιο βιβλίο, ψάχνει να βρει τις παραγράφους που μιλούν για φαγητό, «όπως οι έφηβοι ψάχνουν να βρουν τις ερωτικές περιγραφές».

Οι εκδόσεις και οι εκπομπές για τη μαγειρική, όπως και τα μαγειρικά sites στο Διαδίκτυο, που συχνά είναι γραμμένα με μεράκι και ζωντάνια, δεν καλύπτουν μόνο το κενό που έχει δημιουργήσει η έλλειψη της γειτονιάς ή της διευρυμένης οικογένειας, που επέτρεπαν τη μετάδοση της μαγειρικής πείρας από γενιά σε γενιά.

Ο περί μαγειρικής λόγος ή η εικόνα δεν μας χορταίνει με τη βιολογική έννοια, αλλά τρέφει φαντασιώσεις που έχουν κοινωνική αναφορά. Για τον εαυτό μας θα μαγειρεύαμε τα στοιχειώδη, όμως οι πιο σύνθετες και χρονοβόρες συνταγές παραπέμπουν σε γιορτές και σχόλες, σε τραπέζια με φίλους και συγγενείς, στη συντροφικότητα που φέρνει το καλό κρασί που δεν πίνεται ξεροσφύρι. «Το χρήμα (και τον χρόνο) δεν τα λογαριάζω» –ούτε τα τσουμπλέκια που πρέπει να πλυθούν μετά– σκέφτεται κανείς σαν βλέπει τις περίτεχνες φωτογραφίες στα περιοδικά ή τα «ατμοσφαιρικά» πλάνα στις ταξιδιωτικές εκπομπές μαγειρικής ή τις αστραφτερές, ατσαλάκωτες κουζίνες στο στούντιο.




Σε μια εποχή ανασφάλειας και αβεβαιότητας, είναι ενθαρρυντική η ιδέα ότι μπορούμε να κάνουμε πράγματα με τα χέρια μας και να φτάνουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα.

«Πετυχαίνει πάντα», όπως έλεγε μέσα σε παρένθεση, πλάι στον τίτλο, η συνταγή στα τετράδια της μαμάς μας. Για πόσες σχέσεις και εγχειρήματα μπορούμε να πούμε το ίδιο;

Πηγή: Eφημερίδα Καθημερινή

Ένας ξεπεσμένος αριστοκράτης με ντελικάτη κράση

Τα αχλάδια με αγχώνουν. Τα λατρεύω, αλλά με αγχώνουν. Οχι επειδή έχουν αναλάβει να με προειδοποιήσουν για τις κακοτοπιές της ζωής, με την ουρά τους τοποθετημένη έτσι ακριβώς ώστε να προμηνύει τα κακά μαντάτα. Οχι, όχι γι' αυτό. Αλλά γιατί σπάνια καταφέρνω να τα γευτώ την ιδανική στιγμή, που -και αυτό πρέπει να το τονίσω- δεν είναι ίδια για τον καθένα.

Θα σας εξηγήσω αμέσως τι εννοώ.

Εγώ τα προτιμώ σκληρά, αλλά όχι στυφά -όπως πολύ συχνά τα αγοράζω-, ο άνδρας μου βουτυράτα αλλά όχι παραγινωμένα, η τετράχρονη κόρη μου ιδανικά ζουμερά και αρωματικά (επόμενο και φυσικό, αφού έχω αρχίσει να υποψιάζομαι πως μεγαλώνουμε τους πιο αμείλικτους ειδικούς σε θέματα γαστρονομίας). Οταν τα αγοράζω, άγουρα πάντα, τα αφήνω 2-5 μέρες εκτός ψυγείου μέσα σε χάρτινη σακούλα του μανάβη, μέχρι να οσμιστώ το χαρακτηριστικό τους άρωμα και μετά τα βάζω στο ψυγείο, αλλά ποτέ σε πλαστική σακούλα, γιατί συγκρατεί την υγρασία. Ταυτόχρονα, τα προωθώ με όλους τους τρόπους στους ενδιαφερόμενους, κι αν δεν δω ανταπόκριση, τα μετατρέπω σε πρωινό, κολατσιό ή επιδόρπιο, όπως θα κάνουμε εδώ, αλλά δεν ξεχνώ πως συνδυάζονται ιδανικά με τυριά και αλλαντικά όπως η γκοργκοντζόλα και το έμενταλ, το προσούτο και τα καπνιστά κρέατα.

Και για την ιστορία, το αχλάδι είναι παλιός γνώριμος. Η άγρια αχλαδιά, που ξεκίνησε από τη νοτιοανατολική Ευρώπη, εξελίχθηκε σε χιλιάδες ποικιλίες που καλλιεργούνται σχεδόν παντού. Μάλιστα, εκεί γύρω στο 17ο αιώνα γνώρισε μεγάλες δόξες, καθώς χάρη στους κόπους των γεωπόνων της εποχής εξελίχθηκε και καθιερώθηκε ως φρούτο της αριστοκρατίας, σύμβολο αφθονίας και ευμάρειας, γι' αυτό και απεικονίζεται συχνά σε πορτρέτα της εποχής. Στη ζαχαροπλαστική, η φινέτσα του αποζητάει το βούτυρο, τη βανίλια και τη μαύρη σοκολάτα, το κρασί και τα αποστάγματα. Απολαύστε το σε κλασικές, εύκολες, γρήγορες και υγιεινές συνταγές.

Τσουρέκι με αχλάδια κομπόστα και σάλτσα σοκολάτας

Πανεύκολο. Το τσουρέκι που περίσσεψε, αχλάδια κομπόστα, αμύγδαλα και σάλτσα σοκολάτας, φτιάξτε ένα εντυπωσιακό γλυκό στη στιγμή και δελεάστε παιδιά και μεγάλους.

ΥΛΙΚΑ

*6 μισά αχλάδια κομπόστα
*6 φέτες τσουρέκι
*20 γρ. βούτυρο ανάλατο
*25 γρ. αμύγδαλο φιλέ

ΣΑΛΤΣΑ ΣΟΚΟΛΑΤΑΣ:

*2 φλιτζ. νερό
*50 γρ. ζάχαρη
*το χυμό ενός λεμονιού
*100 γρ. μαύρη σοκολάτα καλής ποιότητας

ΕΚΤΕΛΕΣΗ

Ετοιμάζετε το σιρόπι σοκολάτας: Βάζετε να βράσει το νερό με τη ζάχαρη και το χυμό λεμονιού μέχρι η ποσότητα να μειωθεί στο μισό. Απομακρύνετε από τη φωτιά και προσθέτετε τη σοκολάτα κομμένη σε κομμάτια. Ανακατεύετε μέχρι να λιώσει και να ενοποιηθεί.

Αλείφετε τις φέτες τσουρέκι με βούτυρο και τις πασπαλίζετε με το αμύγδαλο φιλέ. Τις ψήνετε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180oC μέχρι να ροδίσουν. Προσοχή! Μη φεύγετε από την κουζίνα, γιατί τα γλυκά ψωμιά καίγονται πανεύκολα! Τοποθετείτε από μισό αχλάδι σε κάθε φέτα τσουρέκι και περιχύνετε με τη σάλτσα σοκολάτας. Σερβίρετε αμέσως!

ΣΥΜΒΟΥΛΗ: Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και φρέσκα αχλάδια, τα οποία θα βράσετε για περίπου 15-20 λεπτά στο σιρόπι που κατόπιν θα χρησιμοποιήσετε για τη σάλτσα σοκολάτας.

Μακρόστενο κέικ με αχλάδια και μέλι

Καταπληκτικό για το πρωινό αλλά και μαζί με τον καφέ κάθε άλλη στιγμή της ημέρας, το κέικ αυτό συνδυάζει υπέροχα το βούτυρο και το φίνο φρούτο.
Τα αχλάδια μαγειρεύονται με βούτυρο, μέλι και απόσταγμα αχλαδιού -μια grappa ή μια ρακή από αχλάδι- αλλά αν δεν έχετε, τολμήστε να το αντικαταστήσετε με τσικουδιά ή ρακή από σταφύλια, και γίνονται από μόνα τους ένα εκπληκτικό επιδόρπιο, σερβιρισμένα ζεστά, με μια μπάλα παγωτό βανίλια.

ΥΛΙΚΑ

*150 γρ. ανάλατο βούτυρο σε θερμοκρασία δωματίου *1 3/4 φλιτζ. ζάχαρη άχνη.
*1 κουτ. σούπας μπέικιν πάουντερ
*1 πρέζα αλάτι
*4 αβγά
*1 3/4 φλ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις

ΓΙΑ ΤΑ ΑΧΛΑΔΙΑ:

*25 γρ. ανάλατο βούτυρο
*1 κιλό αχλάδια (όχι πολύ ώριμα)
*2 κουτ. σούπας μέλι ανθέων (αν έχετε συγκεκριμένα ακακίας, ακόμη καλύτερα)
*1/4 φλιτζ. απόσταγμα αχλαδιού

ΕΚΤΕΛΕΣΗ


Ετοιμάζετε το μείγμα του κέικ: Χτυπάτε στο μίξερ το μαλακωμένο βούτυρο με τη ζάχαρη μέχρι να γίνει κρεμώδες και αφράτο. Προσθέτετε το μπέικιν και το αλάτι. Συνεχίζετε το χτύπημα προσθέτοντας ένα ένα τα αβγά. Κοσκινίζετε το αλεύρι και το προσθέτετε σταδιακά στο μείγμα, ανακατεύοντας απαλά από κάτω προς τα πάνω. Αφήνετε το μείγμα να ξεκουραστεί σε θερμοκρασία δωματίου για περίπου 1 ώρα.

Προθερμαίνετε το φούρνο στους 190C.

Ετοιμάζετε τα αχλάδια: Καθαρίζετε τα αχλάδια και τα κόβετε στα τέσσερα. Λιώνετε σε μέτρια φωτιά το μισό βούτυρο σε ένα φαρδύ τηγάνι και προσθέτετε τα μισά αχλάδια. Τα αφήνετε να ροδίσουν και τα γυρίζετε από την άλλη πλευρά. Προσθέτετε 1 κουτ. σούπας μέλι και 2 κουτ. σούπας απόσταγμα και αφήνετε τα αρώματα να δέσουν, για άλλα 5 λεπτά. Μην τα ανακατεύετε δυνατά γιατί θα διαλυθούν! Επαναλαμβάνετε τη διαδικασία με τα υπόλοιπα αχλάδια. Αφήστε τα να κρυώσουν και σουρώστε τα αν έχουν βγάλει πολλά υγρά.

Βουτυρώνετε και αλευρώνετε (ή ντύνετε με αντικολλητικό χαρτί) μια μακρόστενη φόρμα 30Χ12 εκ., ή δύο φόρμες 23Χ10 εκ. Οταν τα αχλάδια κρυώσουν, τα ανακατεύετε απαλά στο μείγμα του κέικ και το βάζετε στη φόρμα. Το ψήνετε για περίπου 10 λεπτά στους 190C και μετά χαμηλώνετε τη θερμοκρασία του φούρνου στους 170oC, συνολικά για περίπου 1 ώρα. Οταν ψηθεί, το αφήνετε να κρυώσει για 10 λεπτά και το βγάζετε από τη φόρμα. Το κόβετε σε φέτες αφού κρυώσει τελείως.

Πίτα d' artois με καραμελωμένα αχλάδια

Για τους Γάλλους, η πίτα «d' artois» είναι πάντα μια κλειστή πίτα αφράτης σφολιάτας, με γλυκιά ή αλμυρή γέμιση.

Είτε φτιάχτηκε πρώτη φορά στις κουζίνες του κόμη D' Artois και μετέπειτα βασιλιά Καρόλου Χ, είτε πήρε το όνομά της από τον διάσημο καλλιτέχνη του βαριετέ του 19ου αιώνα, είναι πια κομμάτι της κλασικής γαλλικής κουζίνας. Εδώ θα τη δοκιμάσουμε με γέμιση από καραμελωμένα αχλάδια για να συνοδέψουμε ιδανικά ένα απογευματινό τσάι.

ΥΛΙΚΑ

*1 φύλλο (περίπου 400 γρ.) γαλλικής σφολιάτας
*1 αβγό
*50 γρ. μαρμελάδα βερίκοκο

ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΜΙΣΗ

*700 γρ. αχλάδια
*1 κουταλιά της σούπας φρέσκο βούτυρο
*50 γρ. ζάχαρη
*κανέλα σε σκόνη

ΕΚΤΕΛΕΣΗ

Κόβετε το φύλλο της σφολιάτας σε δύο μακρόστενα κομμάτια, το ένα κατά 1 εκ. φαρδύτερο από το άλλο. Τα βάζετε στο ψυγείο σε ορθογώνιο ταψί στρωμένο με λαδόκολλα. Προθερμαίνετε το φούρνο στους 180C. Καθαρίζετε τα αχλάδια και τα κόβετε σε κύβους. Βάζετε το βούτυρο να λιώσει σε φαρδύ τηγάνι και προσθέτετε τα αχλάδια και τη ζάχαρη. Ανακατεύετε απαλά μέχρι να καραμελώσουν τα αχλάδια. Προσθέτετε την κανέλα. Αφήνετε τη γέμιση να κρυώσει. Χτυπάτε το αβγό ολόκληρο και αλείφετε το πιο στενό φύλλο της σφολιάτας με προσοχή, να μην τρέξει απέξω. Απλώνετε τη γέμιση κατά μήκος του στενότερου φύλλου, αφού τη σουρώσετε από τα πολλά υγρά. Καλύπτετε με το δεύτερο φύλλο σφολιάτας και πιέζετε απαλά με τα δάχτυλα (όχι με το πιρούνι!) να κολλήσουν οι άκρες. Αλείφετε την επιφάνεια με το χτυπημένο αβγό και βάζετε την πίτα στο ψυγείο για 20 λεπτά. Αλείφετε ξανά με αβγό και με το μαχαίρι σχεδιάζετε ρόμβους. Ψήνετε για περίπου 35 λεπτά. Την αφήνετε να κρυώσει. Ζεσταίνετε σε ένα κατσαρολάκι τη μαρμελάδα με 1 κουταλιά σούπας νερό και αλείφετε την επιφάνεια της πίτας για να αποκτήσει γυαλάδα.

Αχλάδια ποσαρισμένα σε σιρόπι εσπρέσο με ζαμπαγιόνε

Ενα ελαφρύ και αρωματικό επιδόρπιο, γι' αυτούς που απολαμβάνουν να κλείνουν ένα καλό γεύμα με τη γεύση του καφέ.

ΥΛΙΚΑ

*4 αχλάδια
*3 φλιτζ. νερό
*½ φλιτζ. ζάχαρη
*1 ξυλαράκι κανέλας
*1 λεμόνι
*4 δόσεις εσπρέσο

ΓΙΑ ΤΟ ΖΑΜΠΑΓΙΟΝΕ

*4 κρόκοι (πολύ φρέσκων) αβγών
*½ φλιτζ. ζάχαρη
*½ φλιτζ. μαρσάλα ή σαμιώτικο γλυκό κρασί

ΕΚΤΕΛΕΣΗ

Ξεφλουδίστε τα αχλάδια -μην κόβετε το κοτσάνι- και αλείψτε τα με χυμό λεμονιού. Βάλτε τα να βράσουν μαζί με το νερό, τη ζάχαρη και την κανέλα για περίπου 20 λεπτά. Την τελευταία στιγμή, βγάλτε τα από τη φωτιά, προσθέστε τον καφέ και αφήστε τα ακόμη 5 λεπτά. Μην αφήνετε τον καφέ να βράσει γιατί χάνει το άρωμά του! Για το ζαμπαγιόνε, χτυπήστε τους κρόκους με τη ζάχαρη πάνω από μια κατσαρόλα με νερό που βράζει, μέχρι να γίνουν ένα πολύ ανοιχτόχρωμο και αφράτο μείγμα και προσθέστε το γλυκό κρασί. Σερβίρετε σε ένα βαθύ πιάτο ή σε ποτήρι με φαρδύ λαιμό ένα αχλάδι για τον καθένα, περιχύνετε με το σιρόπι καφέ και τέλος το ζαμπαγιόνε.

Μικρά σουφλέ σοκολάτα με ολόκληρα αχλάδια

Μια σοκολατένια απόλαυση με πρόσχημα τα αχλάδια - για τους ενοχικούς της σοκολάτας.

Το γλυκό αυτό είναι πολύ αέρινο και αφράτο, κάτι ανάμεσα σε σουφλέ και gateau au chocolat, και τρώγεται ζεστό, γι' αυτό φτιάξτε το τη μέρα που πρόκειται να το φάτε. Αν το προορίζετε για επιδόρπιο, και πολύ καλά θα κάνετε, κάντε όλη την προετοιμασία και βάλτε τα σουφλέ στο φούρνο την τελευταία στιγμή.

ΥΛΙΚΑ

ΓΙΑ ΤΑ ΑΧΛΑΔΙΑ:

*6 μικρά αχλάδια
*60 γραμμάρια μαύρη σοκολάτα καλής ποιότητας
*χυμός από ένα λεμόνι

ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΥΦΛΕ:

*2 αβγά
*100 γραμμάρια μαύρη σοκολάτα καλής ποιότητας
*75 γραμμάρια βούτυρο και λίγο ακόμα για τις φόρμες
*40 γραμμάρια αλεύρι
*50 γραμμάρια ζάχαρη καστανή

ΕΚΤΕΛΕΣΗ

Προθερμαίνετε το φούρνο στους 180C. Βουτυρώνετε και αλευρώνετε 6 στρογγυλές ατομικές φόρμες. Καθαρίζετε τα αχλάδια από το φλούδι, κόβετε μια λεπτή φέτα από τη βάση για να στέκονται όρθια και με το εργαλείο που αδειάζετε τα κολοκυθάκια αφαιρείτε το εσωτερικό σκληρό μέρος και τα κουκούτσια αφήνοντας το σχήμα τους ανέπαφο. Μην κόβετε τα κοτσάνια! Αλείφετε τα αχλάδια αμέσως με το χυμό λεμονιού για να μη μαυρίσουν. Γεμίζετε τα κενά με κομμάτια σοκολάτας. Χτυπάτε στο μίξερ τα αβγά με τη ζάχαρη μέχρι να γίνουν ένα αφράτο και κρεμώδες μείγμα. Λιώνετε τη σοκολάτα και το βούτυρο σε μπεν μαρί ή στο φούρνο μικροκυμάτων. Προσοχή, στα μικροκύματα, επιλέξτε χαμηλή θερμοκρασία και ελέγχετε συχνά τη σοκολάτα, γιατί καίγεται εύκολα αν παραζεσταθεί. Ρίχνετε στο μείγμα των αβγών το μείγμα βούτυρο-σοκολάτα, ανακατεύετε και προσθέτετε το αλεύρι κοσκινισμένο. Ανακατεύετε απαλά ώστε το μείγμα να μη χάσει τον αέρα του. Γεμίζετε τα φορμάκια μέχρι τη μέση και τοποθετείτε στο κέντρο όρθιο ένα αχλάδι. Μη βάλετε πρώτα το αχλάδι και μετά το μείγμα, γιατί θα παιδευτείτε. Ψήνετε στους 180C για 20-25 λεπτά. Τα σερβίρετε ζεστά.

Πηγή: Ελευθεροτυπία

Οι... κοτολέτες της ανάγνωσης

Τι δουλειά έχουν τα τηγάνια και οι εστίες γκαζιού ανάμεσα στα βιβλία; Ποια η σχέση της μαστίχας με το μυθιστόρημα και της σοκολάτας με το θρίλερ; Αν προχωρώντας στους διαδρόμους της 7ης Διεθνούς Εκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης, σκοντάψετε σε καμιά... κουτάλα, μην απορήσετε. Θα έχει παραπέσει από την Gourmet Γωνιά.

Πρόκειται για μια καινοτομία της ΔΕΒΘ, καθώς για πρώτη φορά στην Ελλάδα ο κόσμος του βιβλίου συναντά τη γαστρονομική τέχνη σε ξεχωριστό χώρο εντός του εκθεσιακού χώρου (περίπτερο 13), από τις 22 Απριλίου μέχρι αύριο βράδυ. Μαγειρικές επί τόπου, επιδόσεις από έμπειρους επαγγελματίες, σελίδες βιβλίων με συνταγές και μυστικά της κουζίνας και προτάσεις από το πάνθεον των γεύσεων αποτελούν μερικές από τις προκλήσεις για τους επισκέπτες.

Μέχρι σήμερα τα βιβλία που αφορούν τη γεύση βρίσκονταν ανακατεμένα με τα λογοτεχνικά στα περίπτερα των εκάστοτε εκδοτικών οίκων. Λόγω του ενδιαφέροντος, όμως, που άρχισε να φουντώνει και στην Ελλάδα, φαίνεται ότι πήραν τη θέση που τους αξίζει.

Το πιο παλιό «βιβλίο» μαγειρικής φέρεται να είναι μια πλάκα από πηλό που βρέθηκε στη Βαβυλώνα και χρονολογείται στο 1500 π.Χ. Περιέχει εξαιρετικές συνταγές της εποχής και περιγράφει με λεπτομέρειες την προετοιμασία των πιάτων. Οι αρχαίοι Ελληνες και οι Ρωμαίοι, γνωστοί στην οικουμένη για τα πλούσια γεύματα και δείπνα που οργάνωναν, δεν παρέλειπαν να καταγράφουν τις συνταγές, ενώ από τον Απίκιο και τον Επίκουρο έχουμε μάθει όχι μόνο τις διατροφικές, αλλά και τις κοινωνικές συνήθειες εκείνων των χρόνων.

Εως τον 18ο αιώνα τα βιβλία μαγειρικής χρησιμοποιούνταν μόνο στα σπίτια των οικονομικά ευκατάστατων και κυρίως από το προσωπικό. Ομως επειδή οι υπηρέτες συνήθως δεν ήξεραν ανάγνωση, οι οδηγίες διαβάζονταν από την κυρία του σπιτιού και αυτοί αναλάμβαναν την εκτέλεση. Μέχρι τότε όλοι οι συγγραφείς των βιβλίων αυτών ήταν άντρες. Το πρώτο βιβλίο από γυναίκα «σεφ» εμφανίστηκε το 1796 από την Αμέλια Σίμονς, με τίτλο «American Cookery», η οποία το εξέδωσε μόνη της. Εκείνη την περίοδο οι δοσολογίες στις συνταγές δεν είχαν ιδιαίτερη σημασία. Φράσεις του τύπου «αλεύρι όσο πάρει» και «φτιάξτε το μίγμα προσθέτοντας υλικά μέχρι να γίνει σαν κρέμα» ήταν συνήθεις.

Η... άνοιξη στις πωλήσεις βιβλίων μαγειρικής ήρθε το 19ο αιώνα, όταν άρχισαν να απευθύνονται εμφανώς σε γυναίκες, έγιναν πιο λεπτομερή και συμπεριέλαβαν χρήσιμες ευρύτερες συμβουλές για την κουζίνα, αλλά και γενικά το νοικοκυριό. Σήμερα κάθε σπίτι διαθέτει τουλάχιστον ένα βιβλίο μαγειρικής. Κάποιοι μάλιστα έχουν αφιερώσει αρκετά ράφια της βιβλιοθήκης τους στη γαστρονομία.

Στη ΔΕΒΘ θα παρουσιαστούν δεκάδες τίτλοι, μεταξύ των οποίων «Το βιβλίο του Chef - The Culinary Book» του Αμερικανικού Ινστιτούτου Μαγειρικής (εκδ. Μαλλιάρης Παιδεία). Πρόκειται για έναν αναλυτικό οδηγό που δεν αφορά μόνο τους επαγγελματίες, αλλά και όλους εμάς. Αλλωστε τα βασικά μαθήματα μαγειρικής είναι ίδια, είτε ετοιμάζουμε ένα γεύμα για πελάτες είτε για την οικογένεια και τους φίλους μας.

Το βιβλίο μοιάζει με τα «άπαντα» των συμβουλών της γαστρονομίας και αποτελεί ένα πλήρες εγχειρίδιο όχι μόνο για τους σεφ, αλλά και για τους απανταχού ερασιτέχνες εραστές της μαγειρικής. Τεχνικές κοψίματος του μπον φιλέ, πώς φιλετάρουμε τον σολομό, πώς γίνεται το σοτάρισμα, πώς φτιάχνουμε τον ιδανικό ζωμό και άλλες απορίες απαντώνται στις σελίδες του.

«Παραμύθια να τα φας στο πιάτο» του Βαγγέλη Ηλιόπουλου, «Της Μεσογείου τα πικάντικα» της Αγλαΐας Κρεμέζη και «Μέχρι να πεις κύμινο» της Εύης Μαυροματίδου είναι μερικοί από τους τίτλους των γευστικών συγγραμμάτων που θα παρουσιαστούν στην Gourmet Γωνιά της ΔΕΒΘ.

Αφού, λοιπόν, ταΐσουμε το... πνεύμα, επιλέγοντας τα λογοτεχνικά βιβλία που θα μας κεντρίσουν το ενδιαφέρον, μια βόλτα στο περίπτερο 13 θα αποτελέσει ευχάριστη έκπληξη και για τον ουρανίσκο μας. *

Αρνίσια μπιφτέκια με γέμιση μυρωδικών και ροκφόρ
Από τον Δειπνητή
(Μέχρι να πεις κύμινο)
Υλικά

**550 γρ. άπαχος αρνίσιος κιμάς

**ψίχα μιας φέτας ψωμιού

**2 κ.σ. χυμός λεμονιού

**1/2 κ.γ. αλάτι

**1/2 κ.γ. πιπέρι φρεσκοτριμμένο

**1/2 κ.γ. μοσχοκάρυδο

**1 φρέσκο κρεμμυδάκι ψιλοκομμένο (μόνο το πράσινο μέρος)

**1 κ.σ. μαϊντανός ψιλοκομμένος

**1 κ.σ. θυμάρι

**1 κ.σ. βούτυρο φρέσκο

**2 κ.σ. λάδι για το άλειμμα

**100 γρ. ροκφόρ

Εκτέλεση Προθερμαίνουμε το γκριλ στην υψηλότερη θερμοκρασία. Αναμιγνύουμε τον κιμά με την ψίχα του ψωμιού, τον χυμό λεμονιού, το αλάτι, το πιπέρι και το μοσχοκάρυδο. Χωριστά αναμειγνύουμε τα μυρωδικά με το βούτυρο.

Χωρίζουμε τον κιμά σε 8 μερίδες, πλάθουμε κάθε μερίδα σε μπαλίτσα και με το δάχτυλό μας ανοίγουμε τρύπα σε καθεμία μια και βάζουμε μέσα λίγο βούτυρο με μυρωδικά. Την κλείνουμε καλά και ξαναδίνουμε στρογγυλό σχήμα στα μπιφτέκια. Αλείφουμε με λάδι και ψήνουμε για 5 λεπτά από κάθε πλευρά.

Τέλος, βάζουμε από μια φέτα ροκφόρ πάνω σε κάθε μπιφτέκι και συνεχίζουμε το ψήσιμο μέχρι να λιώσει το τυρί. Τα σερβίρουμε ζεστά μαζί με ντοματοσαλάτα.

Αχιβάδες καζίνο
(Το βιβλίο του chef)
Υλικά

**113 γρ. μπέικον σε κύβους

**113 γρ. κρεμμύδια φρεσκοκομμένα

**85 γρ. πράσινες πιπεριές ψιλοκομμένες

**85 γρ. κόκκινες πιπεριές ψιλοκομμένες

**5 ml σάλτσα Γουρσεστερσάιρ

**227 γρ. βούτυρο μαλακό

**40 αχιβάδες

**10 λωρίδες μπέικον ζιλιέν ζεματισμένες

**αλάτι

**μαυροπίπερο τριμμένο

Εκτέλεση Σε μια σοτέζα ψήνουμε το μπέικον σε μέτρια φωτιά μέχρι να είναι τραγανό. Προσθέτουμε τα κρεμμύδια και τις πιπεριές και σοτάρουμε μέχρι να μαλακώσουν για περίπου 5 λεπτά. Τα βγάζουμε από τη φωτιά και τα αφήνουμε να κρυώσουν. Αλατοπιπερώνουμε και προσθέτουμε τη σάλτσα Γουρσεστερσάιρ. Προσθέτουμε το βούτυρο και ανακατεύουμε καλά.

Καθαρίζουμε εξωτερικά τις αχιβάδες και πετάμε όσες έχουν ανοίξει. Ανοίγουμε τα κελύφη και βάζουμε πάνω σε κάθε αχιβάδα 14 γρ. από το μείγμα βούτυρου και 5 γρ. μπέικον.

Ψήνουμε τις αχιβάδες στη σχάρα μέχρι το μπέικον να γίνει τραγανό και σερβίρουμε αμέσως.

Κρέμα μελιού με βερίκοκα και χουρμάδες
(Μέχρι να πεις κύμινο)
Υλικά

**250 γρ. ξερά βερίκοκα χοντροκομμένα

**300 ml χυμό πορτοκαλιού για τη μαρινάδα

**2 μπανάνες

**2 κ.σ. grand marnier

**170 γρ. χουρμάδες χωρίς κουκούτσι, κομμένους στη μέση

**140 γρ. κρέμα γάλακτος

**ξύσμα ενός πορτοκαλιού

**χυμός μισού πορτοκαλιού

**2 κ.γ. μέλι

**150 γρ. γιαούρτι στραγγιστό

**φλούδα πορτοκαλιού για μπαστουνάκια

Εκτέλεση Βάζουμε αποβραδίς τα βερίκοκα σε ένα μπολ με τον χυμό πορτοκαλιού και τα αφήνουμε να μαριναριστούν. Την επομένη κόβουμε τις μπανάνες σε φέτες και τις προσθέτουμε στο μπολ με τα βερίκοκα μαζί με το grand marnier. Προσθέτουμε και τους χουρμάδες και ανακατεύουμε.

Σε ένα άλλο μπολ ρίχνουμε την κρέμα γάλακτος, το ξύσμα, τον χυμό και το μέλι και τα χτυπάμε στο μίξερ μέχρι να γίνει μια αφρώδης κρέμα. Προσθέτουμε το γιαούρτι και ανακατεύουμε.

Σερβίρουμε τα μαριναρισμένα φρούτα στα πιάτα και περιχύνουμε με την κρέμα μελιού. Τέλος, γαρνίρουμε με τις φλούδες πορτοκαλιού.

Πηγή: Ελευθεροτυπία

Αρχαίο... γεύμα αθάνατον

«Μα τους θεούς, είπε ενοχλημένος ο Καλλίας, βλέπω πως είναι δύσκολο να καταλάβετε. Ο μάγειρας πρέπει να ξέρει για το σύμπαν, πότε δύουν τ' άστρα, πότε ανατέλλει ο ήλιος, πότε η μέρα είναι πιο μεγάλη, πότε γυρίζει σε πιο μικρή και σε ποια ζώδια βρίσκεται κάθε φορά. Γιατί όλα αυτά τα φαγώσιμα δίνουν, ανάλογα με τον καιρό, διαφορετική απόλαυση.
Οποιος λοιπόν κατέχει αυτές τις γνώσεις τις χρησιμοποιεί. Αν τις αγνοεί δεν ξέρει τι κάνει. Και σκέφτεσαι τώρα σε τι χρειάζονται οι γνώσεις της αρχιτεκτονικής; Πρέπει το μέρος που θα χρησιμοποιηθεί για το μαγείρεμα να είναι το σωστό, να έχει το φως και τον αέρα που χρειάζεται η απασχόλησή μας. Ο καπνός που δημιουργείται μέσα στον χώρο δημιουργεί διαφορές στη γεύση των φαγητών».

Την εποχή που στις κουζίνες μαγείρευαν με φωτιά (και χωρίς απορροφητήρες και τα λοιπά εξαρτήματα ευκολίας), ο μάγειρας ήταν ο απόλυτος άρχων του εκάστοτε οικήματος, παλατιού ή πλοίου. Στην τέχνη του και μόνο βασιζόταν η ευχαρίστηση μιας οικογένειας ή των συνδαιτυμόνων. Κάποιες φορές, μάλιστα, ο ρόλος του ήταν τόσο σημαντικός που έπεφτε θύμα δολοφονίας... Και όταν συμβεί αυτό, ο γευσιγνώστης αναλαμβάνει τον ρόλο του ντετέκτιβ!

Τι δουλειά έχουν οι συνταγές ανάμεσα στα εγκλήματα; «Φόνος στην κουζίνα του Πτολεμαίου» τιτλοφορείται το νέο βιβλίο του Γιάννη Λεμονή, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ταξιδευτής». Πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα, μέσα από τις σελίδες του οποίου παρουσιάζεται με σύγχρονο τρόπο η καθημερινή ζωή του 269 π.Χ., και ταυτόχρονα για έναν εξαιρετικό ταξιδιωτικό οδηγό της αρχαιότητας.

Ολα ξεκινούν όταν ένας από τους πιο διάσημους μάγειρες της ελληνιστικής περιόδου δολοφονείται στη θαλαμηγό του Πτολεμαίου Β' του Φιλάδελφου, κατά τη διάρκεια μιας κρουαζιέρας στον Νείλο. Ο Φορμίων, ένας Αθηναίος ναυτικός και γευσιγνώστης, αναλαμβάνει να βρει τον δολοφόνο.

Στην προσπάθειά του αυτή ο ήρωας ταξιδεύει στο μεγαλύτερο μέρος του τότε γνωστού κόσμου, από τη Ρόδο και την Αλεξάνδρεια μέχρι τη Μασσαλία, την Περσία και την Ινδία. Συναντά μεγάλες προσωπικότητες της εποχής του και συμμετέχει σε συμπόσια, για τα οποία ο συγγραφέας μάς δίνει όλες τις γαστρονομικές λεπτομέρειες.

«Δεν ήταν εύκολο. Μου πήρε τέσσερα χρόνια μαζί με την έρευνα στην αρχαία ελληνική γραμματεία. Εχω γράψει κι άλλα βιβλία, αλλά αυτό είναι σίγουρα κάτι ξεχωριστό. Πιστεύω ότι μ' αυτό τον τρόπο γραφής μένουν και τα ιστορικά γεγονότα καλύτερα στον αναγνώστη. Η αστυνομική πλοκή μαζί με τις συνήθειες ενός ολοκληρου κόσμου είναι αυτό που με παρακίνησε. Πολιτική ιστορία μαζί με τις γαστρονομικές συνήθειες. Μια παράδοση ζωντανή που την έχουμε χάσει», μας λέει ο συγγραφέας και συμπληρώνει: «Τη γαστρονομία δεν την έχουμε κατατάξει σαν κουλτούρα, σε αντίθεση με τους πολιτισμούς του παρελθόντος. Μας ξέφυγε, όπως μας έχουν ξεφύγει πολλά πράγματα στην Ελλάδα...».

Η φρέσκια ματιά στην ιστορία του φαγητού από τον Γιάννη Λεμονή και η ταυτόχρονη παράθεση της αρχαίας ελληνικής γραμματείας σχετικά με το θέμα συνδυάζονται με πολλά αποσπάσματα από κείμενα γαστρονόμων, φιλοσόφων και ποιητών. Χαρακτηριστικό για τη σημασία και τη φιλοσοφία της καλής κουζίνας στην αρχαιότητα είναι το απόσπασμα: «Αν για έναν ξένο ετοιμάζεται δείπνο, αυτό που ενδιαφέρει τον μάγειρα είναι να μάθει από πού είναι. Αν οι ξένοι είναι από νησί και τρέφονται με ολόφρεσκα ψάρια, αν τους προσφέρει ψάρια παστά, καθόλου δε θα ενθουσιαστούν και με πολλή αδιαφορία θα τα δοκιμάσουν. Αυτοί προτιμούν φαγητά γεμιστά με κρέας και καρυκεύματα. Αντίθετα, αν κάποιος έρχεται από την Αρκαδία, που δεν έχει θάλασσα, χαίρεται με τα ψάρια. Και ένας πλούσιος Ιωνας προτιμά έναν κάνδαυλο, που είναι και από τα φαγητά που διεγείρουν τις ορμές».

Από τον Αρχέστρατο και τον Αθηναίο μέχρι τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, οι διατροφικές συνήθειες και αντιλήψεις των προγόνων μας παρουσιάζονται σε μια μοντέρνα κι ευχάριστη εκδοχή των δειπνοσοφιστών.

Το βιβλίο κάνει τη μαγειρική της αρχαιότητας να φαίνεται τόσο καθημερινή όσο και μοντέρνα. Οι αναφορές σε προϊόντα και υλικά που σήμερα έχουν πάρει το χαρακτηρισμό «γκουρμέ» (κρόκος, σπόροι σιναπιού κ.λπ.), καθώς και οι αναλυτικές συνταγές μάς δείχνουν πόσο κοντά στη σημερινή είναι η γαστρονομία τού χθες. Ή μάλλον τού... προχθές.


ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟ «Φόνο στην Κουζίνα του Πτολεμαίου»

Φασιανός με ρύζι
Υλικά

* 1 φασιανός ξεκοκαλισμένος

* 2 μεγάλα κρεμμύδια

* 2 χούφτες καρύδια

* 1 κούπα χυμό ροδιού

* 1 κούπα χυμό κίτρου

* ζάχαρη

* 250 γρ. ρύζι

* κρόκος Κοζάνης

* βούτυρο

* λίγο γιαούρτι

Εκτέλεση

Πρώτα κόβεις τον φασιανό σε κομμάτια και τα τσιγαρίζεις σε μπόλικο λάδι. Μετά βγάζεις τα κομμάτια και στο λάδι αυτό τσιγαρίζεις δύο μεγάλα κρεμμύδια ψιλοκομμένα μέχρι να ροδίσουν. Προσθέτεις δύο χούφτες καρύδια χοντροκομμένα, αλάτι, πιπέρι, τ' αφήνεις να τσιγαριστούν λίγο ακόμη και ρίχνεις δύο μεγάλες κούπες νερό.

Ξαναβάζεις τα κομμάτια του φασιανού στη χύτρα και βράζεις για αρκετή ώρα, σχεδόν μέχρι να γίνει το κρέας. Τότε ανακατεύεις σε μια γαβάθα μια μεγάλη κούπα χυμό από ρόδι και μια χούφτα ζάχαρη (ή 4-5 κουταλιές σούπας σιρόπι ροδιού) με μια μικρή κούπα χυμό από κίτρο (λεμόνι ή νεράντζι). Ξαφρίζεις το κρέας αν χρειάζεται και αφήνεις να βράσει για λίγο ακόμη, μέχρι να μαλακώσει καλά το κρέας και να πήξει η σάλτσα.

Βάζεις μια μεγάλη κούπα ρύζι (μπασμάτι) σε νερό να μουλιάσει για πολλή ώρα. Μετά βράζεις μιάμιση μεγάλη κούπα νερό, ρίχνεις το ρύζι στραγγισμένο και το αφήνεις να βράσει για πολύ λίγο. Πριν γίνει εντελώς, το σουρώνεις και το ξεπλένεις με χλιαρό νερό.

Σε ένα επίπεδο (πυρίμαχο) σκεύος λιώνεις λίγο βούτυρο, το ανακατεύεις με λίγο γιαούρτι, μισή κούπα χλιαρό νερό, μια πρέζα κρόκο και προσθέτεις το ρύζι πιέζοντας με μια ξύλινη κουτάλα να κολλήσει στον πάτο. Αφησε το σκεύος στη φωτιά σκεπασμένο για πολύ λίγο, μετά πρόσθεσε μια κούπα κρύο νερό, λίγο βούτυρο ακόμα (ή λάδι), σκέπασε το σκεύος με ένα πανί, βάλε το καπάκι από πάνω και ψήσε σε σιγανή φωτιά για αρκετή ώρα. Τέλος, άφησέ το να κρυώσει σκεπασμένο και ξεφόρμαρισέ το αναποδογυρίζοντας το σκεύος σε μια μεγάλη πιατέλα.

Αιγυπτιακή σαλάτα (Φουλ μεντάμ)

* 2 κούπες ξερά κουκιά

* λάδι

* σκόρδο

* μαϊντανός

* κύμινο

* αλάτι

* χυμός λεμονιού

Παίρνεις δύο μικρές κούπες ξερά αιγυπτιακά κουκιά (φούλια) και τα μουλιάζεις όλο το βράδυ. Μετά τα βράζεις για πολλή ώρα (περίπου 2 ώρες), αλλά προσέχεις να μη λιώσουν, μόνο να μαλακώσουν. Τα στραγγίζεις, τα βάζεις σε ένα βαθύ πιάτο και προσθέτεις λάδι, σκόρδο λιωμένο, μαϊντανό, κύμινο, αλάτι και χυμό λεμονιού. Τα συνοδεύεις με βρασμένα αβγά, κρεμμύδι χοντροκομμένο και αγγουράκια τουρσί.

Κολιοί γεμισμένοι με χουρμάδες
Από τον Δειπνητή deipnitis@enet.gr
Υλικά

**1 κολιός ή σκουμπρί (1 κιλό περίπου)

**150 γρ. ψιλό σιμιγδάλι

**λίγο βούτυρο

**πιπερόριζα - 1 κρόκος

**μια χούφτα αμύγδαλα

**20 χουρμάδες

Εκτέλεση

Παίρνεις έναν μεγάλο κολιό ή σκουμπρί και του καθαρίζεις την κοιλιά. Μετά βάζεις σε μια κατσαρόλα μια μικρή κούπα ψιλό σιμιγδάλι, σκεπάζεις με αλατισμένο νερό και βράζεις για λίγη ώρα (περίπου 30 λεπτά), μέχρι να πιει το νερό. Κατεβάζεις από τη φωτιά και προσθέτεις λίγο βούτυρο και ένα κομμάτι πιπερόριζα τριμμένη.

Αφήνεις λίγο να κρυώσει και προσθέτεις τον κρόκο ενός αβγού και δύο χούφτες αμύγδαλα, καβουρδισμένα και κοπανισμένα. Παίρνεις καμιά εικοσαριά χουρμάδες, τους βγάζεις τα κουκούτσια και τους γεμίζεις με το μείγμα. Γεμίζεις την κοιλιά του ψαριού με όσους χουρμάδες χωρούν, μαζί με λίγη από τη γέμιση και κλείνεις την κοιλιά με οδοντογλυφίδες.

Βάζεις το ψάρι σε πυρίμαχο σκεύος μαζί με τους χουρμάδες που περίσσεψαν, τρίβεις ακόμη λίγη πιπερόριζα, ρίχνεις λίγο νερό και το βάζεις στον φούρνο, όπου το ψήνεις για αρκετή ώρα (περίπου 60 λεπτά).


Από τον Δειπνητή

Τα τρωκτικά σε Παρίσι, Αθήνα

Το Cafe de la Paix είναι ένα ιστορικό καφέ - ρεστοράν του Παρισιού που βρίσκεται στην πλατεία της Οπερας και μετράει ενάμιση αιώνα ζωής (από το 1862).



Εδώ και αρκετά χρόνια μπορεί να αποτελεί κυρίως τουριστικό προορισμό, εμφανίζοντας σημάδια εγκατάλειψης και παρακμής, αλλά παραμένει πάντα ένα από τα σημεία αναφοράς της πόλης. Τα «φρέσκο» της οροφής και ο χρυσός διάκοσμος, η βαριά μπαρόκ ατμόσφαιρα, σε συνδυασμό με την θέση του –ακριβώς απέναντι από την απαστράπτουσα Οπερα– συντηρεί τη φήμη και την αίγλη του. Ο,τι αντιμετώπισε η 14μελής παρέα που έκλεισε τραπέζι για ένα γεύμα στο Caf de la Paix, το περασμένο Σάββατο το βράδυ, δεν ανταποκρινόταν ούτε στις πιο στοιχειώδεις προσδοκίες. Αργό και αδιάφορο σέρβις, εξαιρετικά μέτρια ποιότητα φαγητού και στο τέλος, ένα μικρό, είναι η αλήθεια (!), ποντικάκι άρχισε να κυκλοφορεί τρομοκρατημένο αναζητώντας (τη γνώριμη μάλλον) έξοδο από ένα χώρο οικείο μεν, αφιλόξενο δε, φωταγωγημένο και με αρκετό κόσμο. Ο μετρ εμφανίστηκε με προβαρισμένη απολογία. «Ξέρετε τα έργα του μετρό... ξέρετε το πρόβλημα είναι γνωστό... ξέρετε δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι περισσότερο». Και μάλλον με ελαφρώς ενοχλημένο ύφος για τους περίεργους πελάτες που ενώ πληρώνουν 100 ευρώ έκαστος, δεν μπορούν να ανεχθούν ένα τόσο δα άκακο ποντίκι.

Συμβαίνουν και εις Παρισίους. Η κρίση, η πόλη που αλλάζει, οι άστεγοι που πληθαίνουν, η έλλειψη καθαριότητας, οι εκπτώσεις που δεν προσελκύουν πελάτες, οι κοινωνικές παροχές που μειώνονται, οι μικρομεσαίες τάξεις που υποφέρουν και συμπιέζονται πλέον εμφανώς.

Οι δυσκολίες και τα προβλήματα δεν αποτυπώνονται μόνο στον ημερήσιο Τύπο (για να μη μιλήσουμε για τη μεγάλη κατρακύλα της δημοτικότητας του Σαρκοζί) αλλά συζητούνται και από τους Παριζιάνους. Είτε πρόκειται για Ελληνες που ζουν πολλά χρόνια εκεί είτε για αυτόχθονες.



Οσο και να αγαπάει κανείς την πόλη και να την επισκέπτεται με την πρώτη ευκαιρία, δεν μπορεί να μην παρατηρεί την προϊούσα φθορά και αβεβαιότητα. Από την άλλη –οι ιστορικές πρωτεύουσες έχουν πολλές, διαφορετικές και αντικρουόμενες όψεις– οι χώροι πολιτισμού είναι ασφυκτικά γεμάτοι. Μια ισχυρή (ακόμα) παραδοσιακή αστική τάξη, που δεν ιεραρχεί το χρήμα ως πρώτη αξία και δεν θέτει ως μέτρο αξιολόγησης το νέο μοντέλο του Ιβ Σεν Λοράν ή το καινούργιο 4x4, έχει παρουσία στη ζωή της πόλης. Στα καφέ, στα πιο «ψαγμένα» μέρη, στο καλλιτεχνικό γεγονός που σπεύδει να υποδεχθεί και να στηρίξει. Ντυμένη με γούστο και απλότητα, με σεβασμό στην καλλιέργεια και σε ό,τι σαρκαστικά εμείς αποκαλούμε κουλτούρα. Κάθε σύγκριση είναι ασφαλώς αφελής και αδύνατη. Ομως ένα είναι βέβαιο και ορατό: η οικονομική κρίση κάνει το έλλειμμα παιδείας να εμφανίζεται αμείλικτο και σαρωτικό. Το «περιττό» που περικόπτεται, εκείνο που περισσεύει από τον στενεμένο οικογενειακό προϋπολογισμό είναι η επίσκεψη στο μουσείο, στο θέατρο, στον κινηματογράφο, κ.ο.κ. Ο συνωστισμός, σε ορισμένα πολιτιστικά γεγονότα, δεν συνθέτει τάση, η «άλλη» Ελλάδα είναι παρούσα αλλά πολιτικά (επί δεκαετίες) αόρατη. Δεν εκπροσωπείται στα πολιτικά ρετιρέ, δεν εμφανίζεται σε σχεδιασμό και προώθηση λύσεων αλλά μόνο σε (προεκλογικές συνήθως) εξαγγελίες.



Οι ουρές στο Μπομπούρ για την αναδρομική έκθεση του 90χρονου Πιερ Σουλάζ, στο Γκραν Παλέ για την εγκατάσταση του Κριστιάν Μπολτανσκί ή στο μικρό μουσείο Μαγιόλ για μια ευρηματική επιλογή έργων από την Πομπηία μέχρι τον Ντέμιεν Χιρστ με θέμα την «ματαιότητα», ήταν αποκαλυπτικές.

Κάθε εκδήλωση έχει το κοινό της. Πολυπληθές, ζωντανό, παλλόμενο. Εγγράφεται στην καθημερινότητα της πόλης και όχι ως το «κατ’ εξαίρεση» γεγονός.

Η πάλη με την παρακμή στο Παρίσι έχει έναν διαρκώς παρόντα και ανανεωνόμενο αντίπαλο: μια τάξη που ενδιαφέρεται για τα καλλιτεχνικά δρώμενα, σαν φυσική προέκταση ενός βίου ο οποίος δεν τροφοδοτείται μόνο από την κατανάλωση.

Ο κίνδυνος στην Ελλάδα με τη βαθύτατη (δομική) κρίση δεν είναι να εμφανίζονται ποντίκια σε εστιατόρια πολυτελείας. Τα τρωκτικά που ροκανίζουν τα θεμέλια λέγονται πολιτιστική συρρίκνωση, εκπαιδευτική απαξίωση και κοινωνικός αποκλεισμός.

Tης Μαριας Κατσουνακη

Στο πιο παλιό καφέ της Ρώμης

Η Ρώμη είναι από τις λίγες πόλεις του κόσμου που μπορείς να ερωτευτείς και ας μην περιμένεις τίποτε από αυτήν· σου αρκεί μόνο να νιώθεις ότι υπάρχει.

Αλλά αν πάει κάποιος στη Ρώμη και δεν πιει εσπρέσο στα παλιά της καφέ , θα έχει χάσει ένα σημαντικό κομμάτι από την ιστορία της πόλης. Ένα μείγμα από ιταλικό νεορεαλισμό, μια κοσμοπολίτικη αλλά προσγειωμένη πραγματικότητα και κυρίως το άρωμα καφέ που ξεχύνεται σε μία από τις ιστορικότερες πλατείες της Αιώνιας Πόλης. 



Περιμένεις από στιγμή σε στιγμή να εμφανιστεί ο Φελίνι μαζί με τον Παζολίνι και τον Βιτόριο Γκάσμαν, να παραγγέλνουν τη σπεσιαλιτέ του, έναν gran caffe. Οι κόκκοι του είναι καβουρδισμένοι σε φωτιά από ξύλα. Και σας βεβαιώνω, είναι μοναδικός...



Το Sant' Eustachio Il Caffe είναι το παλαιότερο καφέ στην καρδιά της Ρώμης, που παραμένει ακριβώς το ίδιο όπως ήταν λίγο πριν από την έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Και φυσικά, το πιο γνωστό. Μικρό, μη φανταστείτε καμιά τεράστια σάλα. Και απλό, αν ήταν στην Ελλάδα θα μπορούσε να μοιάζει με μια ΕΒΓΑ της δεκαετίας του '70. Αλλά καμία σχέση. Αν προσπαθούσε κάποιος να χωρέσει εκεί μέσα την ιστορία του, δεν θα τα κατάφερνε. Και ένα, το σημαντικότερο ίσως, χαρακτηριστικό του, εκτός από τον υπέροχο καφέ, είναι το απολύτως ιταλικό στιλ τού «πίνω καφέ». Στα όρθια, στα γρήγορα και στα... κοινωνικά. Οι Ιταλοί, όπως είναι γνωστό, δεν πίνουν τον καφέ τους επί τρίωρο, όπως εδώ, μέχρι το καλαμάκι να κολλήσει στον ξεραμένο αφρό τού φραπέ...



Ανοιξε το 1938, λίγα μέτρα μακριά από την πιάτσα Ναβόνα και το Πάνθεον. Από τότε και μέχρι σήμερα η προτεραιότητα των ιδιοκτητών είναι μία: ποιότητα. Το χαρακτηριστικό blend με την ονομασία της επιχείρησης είναι φτιαγμένο από την καλύτερη ποικιλία Arabica και η προετοιμασία του γίνεται ακόμη και σήμερα με τον παραδοσιακό τρόπο. Το ίδιο γίνεται και με όλα τα είδη που προσφέρονται, τα οποία προέρχονται από τη Βραζιλία, τη Γουατεμάλα, την Αιθιοπία και πολλές άλλες ...γευστικές άκρες της Γης, όπως τα νησιά Γκαλάπαγκος.



Στην εποχή της ανάπτυξης του fair trade και του permaculture το ιστορικό καφέ της Ρώμης δεν θα μπορούσε να μείνει απ' έξω. Κι αυτό διότι το να αγοράσει μια επιχείρηση καλό καφέ δεν είναι πλέον αρκετό. Η αγορά μέσω fair trade σημαίνει ότι πληρώνεις «δίκαιη» αμοιβή στον παραγωγό, υψηλότερη από αυτή του εμπορίου (ώστε να χρηματοδοτηθούν τοπικά προγράμματα, κυρίως περιβαλλοντικά) και δημιουργείς διαρκείς εμπορικές σχέσεις και συνεργασίες με τους παραγωγούς. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι σου διαθέτουν άριστα προϊόντα, τα οποία διαθέτεις με τη σειρά σου στους πελάτες.



Το έμβλημά του είναι ένα μεγάλο ελάφι με έναν σταυρό ανάμεσα στα κερατά του, ίδιο μ' αυτό που δεσπόζει (αντί για τον συνηθισμένο σταυρό) στην κορυφή της Βασιλικής του Αγίου Εουστάκιου, στην ομώνυμη πλατεία όπου βρίσκεται το καφέ. Το έμβλημα αυτό προέρχεται από την ιστορία του ίδιου του αγίου. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Πλάσιντος, ένας Ρωμαίος πατρίκιος που γεννήθηκε στη Ρώμη το πρώτο μισό του 1ου αιώνα μ.Χ., ήταν ο καλύτερος οπλουργός της εποχής. Ο αυτοκράτορας τον τοποθέτησε επικεφαλής σε μια εκστρατεία στη Μικρά Ασία, όπου και διακρίθηκε για τον ηρωισμό του. Κατά τη διάρκεια κυνηγιού, είδε ανάμεσα στα κέρατα ενός αρσενικού ελαφιού έναν λαμπερό σταυρό. Παρασυρόμενος από το όραμα, βαφτίστηκε χριστιανός, μαζί με όλη του την οικογένεια, και το όνομα που του δόθηκε ήταν Εουστάκιος. Στη συνέχεια έχασε όλη του την περιουσία και εκδιώχτηκε από τη Ρώμη στην Αίγυπτο, όπου η γυναίκα του και τα δύο του παιδιά απήχθησαν. Υστερα από μερικά χρόνια και εν μέσω σφοδρών συγκρούσεων στη Μικρά Ασία ο αυτοκράτορας τον ξαναφώναξε και τον έκανε στρατηγό και επικεφαλής του ρωμαϊκού στρατού στην περιοχή. Μετά τις μεγάλες νίκες που πέτυχε, γύρισε θριαμβευτής στη Ρώμη κι ενώθηκε με την οικογένειά του. Οι συνεχείς κατηγορίες όμως για τη βάφτισή του ανάγκασαν τον αυτοκράτορα να του ζητήσει να κάνει μια παγανιστική θυσία στους θεούς της Ρώμης, ώστε να διαψεύσει τους πάντες. Ο Εουστάκιος αρνήθηκε και καταδικάστηκε σε φρικτό θάνατο μαζί με την οικογένειά του. Αλλά αυτά ανήκουν στην ιστορία, και το Sant' Eustachio Il Caffe έχει αρκετή...


Παρόλο που η ατμόσφαιρα είναι σίγουρα το ήμισυ της απόλαυσης, δεν χρειάζεται να πάτε στη Ρώμη για να πιείτε το εσπρεσάκι σας. Το διάσημο blend μπορείτε να το παραγγείλετε από το www.santeustachioil caffe.it/en/comprare.php ή αν έχετε απορίες, επικοινωνήστε στο info@santeusta chioilcaffe.it *

Πανακότα με espresso

Από τον Δειπνητή deipnitis@enet.gr
(www.lovecooking.gr)

Υλικά

500 γρ. κρέμα γάλακτος

6 κουταλιές της σούπας ζάχαρη

2 ζελατίνες

1 espresso stretto (μικρό, ένα δάχτυλο)

1 κουταλιά της σούπας κακάο

Εκτέλεση

Μουλιάζουμε για 5 λεπτά τη ζελατίνα σε ένα μπολ με παγωμένο νερό.

Βάζουμε την κρέμα σε ένα βαθύ κατσαρολάκι και αρχίζουμε να τη βράζουμε σε μέτρια φωτιά. Προσθέτουμε τον espresso. Ρίχνουμε τη ζάχαρη και ανακατεύουμε. Παίρνουμε από το παγωμένο νερό τα φύλλα της ζελατίνας, τα στραγγίζουμε και τα ρίχνουμε στην κατσαρόλα μαζί με τα υπόλοιπα υλικά.

Ανακατεύουμε, ενώ βράζει η κρέμα, γι' άλλα 5 λεπτά. Τη βάζουμε σε φορμάκια. Την αφήνουμε να έλθει σε θερμοκρασία δωματίου και τη βάζουμε για 2 ώρες στο ψυγείο για να σφίξει. Οταν θελήσουμε να τη σερβίρουμε, βουτάμε τα φορμάκια για 10 δευτερόλεπτα σε ζεστό νερό. Πασπαλίζουμε με το κακάο. Αν θέλουμε να τη βάλουμε σε μεγάλη φόρμα, φτιάχνουμε διπλή δόση.



Τιραμισού
 
Υλικά

12 κρόκοι αβγών

1/2 κιλό ζάχαρη λευκή

1 κιλό μασκαρπόνε

60 σαβαγιάρ τύπου ladyfingers

περίπου 300 ml καφέ espresso

κακάο σκόνη

Εκτέλεση

Φτιάχνουμε τον espresso και τον αφήνουμε στην άκρη να κρυώσει. Χτυπάμε στο μίξερ τους κρόκους με τη ζάχαρη μέχρι να γίνουν μια απαλή κρέμα και να φουσκώσουν. Ρίχνουμε στην κρέμα το μασκαρπόνε και ανακατεύουμε έως ότου ομοιογενοποιηθεί.

Βουτάμε ένα ένα τα σαβαγιάρ στον καφέ, προσέχοντας να μη μουλιάσουν και τα στρώνουμε σε ένα πυρέξ. Απλώνουμε τη μισή κρέμα και επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία. Το σκεπάζουμε με μεμβράνη και το βάζουμε στο ψυγείο για δύο ώρες να «σταθεί». Λίγο πριν από το σερβίρισμα -και όχι νωρίτερα, γιατί θα πάρει υγρασία από το ψυγείο- πασπαλίζουμε με το κακάο.

Από τον Δειπνητή