O δρόμος του καφέ

Οι περισσότεροι Αμερικανοί και Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι οι Μουσουλμανικές τροφές και η κουζίνα περιορίζεται στο Κάρυ Μπιριάνι, Κεμπάπ, Τσαπάτι και Πίττες και γλυκά όπως χαλβά και μπακλαβά. Δεν γνωρίζουν τα τόσα φαγητά και ποτά, υποτίθεται δυτικά, τα οποία είναι Μουσουλμανικής προέλευσης.

Ένα παράδειγμα αυτών είναι και ο καφές, που έχει εισβάλλει δυναμικά στο πρωινό γεύμα κάθε νοικοκυριού. Το σύντομο αυτό άρθρο σκοπό έχει να ανιχνεύσει την πορεία του καφέ, καθώς και την σύγχρονης ποικιλίας καπουτσίνο.


Εισαγωγή

Ο καφές ανακαλύφθηκε από τους μουσουλμάνους γύρω στον 10ο αιώνα. Πρωτοκαλλιεργήθηκε στην Υεμένη. Αντί να φάνε τους καρπούς οι κάτοικοι της Υεμένης τους έβραζαν δημιουργώντας το περίφημο ποτό Αλ-Κάχουα (είναι η ονομασία του καφέ στα Αραβικά). Είναι επίσης αποδεκτό ότι οι πρώτοι που έπιναν τον καφέ ήταν οι Σούφι που το χρησιμοποιούσαν ως διεγερτικό προκειμένου να παραμένουν ξύπνιοι κατά τη διάρκεια της νύχτας όταν έκαναν το Δίκρ (συνεχή μνημόνευση του Θείου). Ο καφές εξαπλώθηκε στους υπόλοιπους Μουσουλμάνους της Υεμένης και τελικά σε όλο το Μουσουλμανικό κόσμο μέσα από ταξιδιώτες, προσκυνητές και εμπόρους. Έφτασε στη Μέκκα και στην Τουρκία κατά το τέλος του 15ου αιώνα και στο Κάιρο τον 16ο αιώνα.


Ο καφές στην Ιταλία

Ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι ο καφές έφτασε στην Ευρώπη μέσω της Ιταλίας. Λόγω του ανεπτυγμένου εμπορίου μεταξύ του σημαντικού εμπορικού λιμανιού της Βενετίας και της Βορείου Αφρικής, της Αιγύπτου και της Ανατολής, μεταφέρονταν αγαθά των Μουσουλμάνων και μέσα σε αυτά ήταν και ο καφές αφού ανακάλυψαν τη γεύση του καφέ οι Βενετσιάνοι έμποροι πείστηκαν για την εμπορική του αξία και συνεπώς ξεκίνησαν τις εισαγωγές κατά το 1570. Όπως με κάθε νέα μόδα, οι πλούσιοι ήταν οι πρώτοι που υιοθέτησαν το νέο ρόφημα. Σε ένα επόμενο στάδιο ο καφές πουλιόταν στις αγορές της Βενετίας. Τελικά έγινε ευρέως γνωστός στο πλατύ κοινό. Οι πρώτες καφετέριες της Βενετίας άνοιξαν το 1645. μέχρι το 1763 η Βενετία διέθετε 218 σημεία πώλησης καφέ. Τελικά ο καφές έγινε το βασικό εμπορικό είδος από τη Βενετία προς το Αμάλφι, το Τορίνο, τη Γένοβα, το Μιλάνο, τη Φλωρεντία, τη Ρώμη και από εκεί έφτασε σε ολόκληρη την Ευρώπη.


Ο καφές στην Αγγλία

Η πρώτη καφετέρια στην Αγγλία φαίνεται να άνοιξε γύρω στο 1650 από έναν επιχειρηματία ονόματι Jacob στο Angel στην ενορία του Αγ.Πέτρου, στην Ανατολική Οξφόρδη.

Σύμφωνα με τον Darby η είσοδος του καφέ έγινε μέσα από Τούρκικες διασυνδέσεις. Ανέφερε πως τον πρωτοέφερε ένας Τούρκος έμπορος που λεγόταν Pasqua Rosee. Ήταν ο πρώτος που πουλούσε καφέ σε μία καφετερία στο George Yard. Αργότερα το 1658 μία άλλη καφετερία με το όνομα “Sultaness Head” άνοιξε στο Cornhill. Μέχρι το 1700 υπήρχαν τουλάχιστο 500 καφετέριες στο Λονδίνο.


Ο Καφές στη Γαλλία

Ο Galland τοποθετεί την πρώτη άφιξη του καφέ στη Γαλλία το 1644. Ήταν η χρονιά που κάποιοι άνδρες από τη Μασσαλία επέστρεψαν από την Κωνσταντινούπολη όχι μόνο με καφέ, αλλά με τα απαραίτητα σκεύη για την Παρασκευή και το σερβίρισμα. Το 1671, άνοιξε η πρώτη καφετερία στη Μασσαλία στο Exchange District, και έπειτα εξαπλώθηκαν σε όλη τη Γαλλία.


Ο καφές στην υπόλοιπη Ευρώπη

Μετά την Ιταλία, την Αγγλία και τη Γαλλία, η υπόλοιπη Ευρώπη υιοθέτησε και αγάπησε με τη σειρά της αυτό το ρόφημα. Στη Γερμανία για παράδειγμα, έπειτα από την ήττα του Τουρκικού στρατού που είχε πολιορκήσει τη Βιέννη το 1683, οι ηττημένοι είχαν αφήσει σακιά με κόκκους καφέ. Οι Ευρωπαϊκοί στρατοί, Γερμανοί, Πολωνοί και άλλοι Ευρωπαίοι εθελοντές, υπερασπιζόμενοι την πόλη, πήραν τα σακιά ως λάφυρα στις πατρίδες τους. Ωστόσο, η πρώτη καφετερία στο Βερολίνο φαίνεται να άνοιξε γύρω στο 1720.

Οι Ολλανδοί απέκτησαν σπόρους από περιοχές της Μουσουλμανικής Ανατολικής Ασίας και κατάφεραν να δημιουργήσουν φυτείες στην Ιάβα της Ινδονησίας που ήταν αποικία τους. Από την Ιάβα διηύθυναν μία επιτυχημένη επιχείρηση αφού έγιναν εισαγωγείς και διανομείς του καφέ στην Ευρώπη.


Ο καφές στην αμερικανική ήπειρο

Η άφιξη του καφέ στην αμερικανική ήπειρο οφείλεται στη Γαλλία μέσα από τις αποικίες της σε πολλές μεριές της ηπείρου, ξεκινώντας από τη Μαρτινίκα και τις αποικίες των Δυτικών Ινδιών όπου δημιουργήθηκαν και οι πρώτες γαλλικές φυτείες καφέ.


Από τον Τούρκικο καφέ στον καπουτσίνο και τα κρουασάν

Η κατανάλωση του καφέ στην Ευρώπη βασίστηκε στην παραδοσιακή Μουσουλμανική παρασκευή του. Επρόκειτο για βράσιμο μείγματος καφέ σε σκόνη, νερού και ζάχαρης. Ωστόσο από το 1683 επινοήθηκε ένας νέος τρόπος παρασκευής καφέ. Ο καφές καπουτσίνο ήταν έμπνευση του Μάρκο Ντ’Αβιάνο, ενός μοναχού από το μοναστικό τάγμα των Καπουτσίνων, ο οποίος είχε πολεμήσει εναντίον των Τούρκων στη Βιέννη το 1683. Ακολουθώντας τους Ευρωπαίους νικητές, οι Βιεννέζοι έφτιαξαν καφέ από τους εγκαταλελειμμένους σάκους γεμάτους Τούρκικο καφέ. Επειδή τον έβρισκαν πολύ δυνατό για τη γεύση τους, τον ανακάτεψαν με κρέμα και μέλι. Αυτό ήταν που έκανε το χρώμα του καφέ ανοιχτό ομοιάζοντας με τους μανδύες των καπουτσίνων μοναχών.


Οι Βιεννέζοι τον ονόμασαν καπουτσίνο προς τιμήν του τάγματος του Μάρκο Ντ’Αβιάνο. Έκτοτε ο καπουτσίνο πίνεται για την απολαυστική του γεύση, αλλά και προς εορταστική συμβολική ανάμνηση της Ευρωπαϊκής νίκης κατά των Οθωμανών.


Το κρουασάν

Άλλο ένα συμβολικό είδος που συνδέεται με τον καφέ είναι το περίφημο γλύκισμα κρουασάν που συχνά συνοδεύουμε το πρωινό μας. Ο Chew αναφέρει τον θρύλο πίσω από την έμπνευση αυτού του τόσο αγαπητού γλυκίσματος, που ξεκινά από το 1686.

Οι Ούγγροι ζαχαροπλάστες έφτιαξαν ένα κέικ σε σχήμα μισοφέγγαρου, ως Ισλαμικό σύμβολο, για να γιορτάσουν την ήττα του Οθωμανικού στρατού.

Συμπέρασμα

Το άρθρο αποδεικνύει ότι η επιρροή των Μουσουλμάνων στην Ευρώπη εκτείνεται πέρα από τις επιστήμες, την τεχνολογία, τις τέχνες και την αρχιτεκτονική. Επηρέασαν τις παραδόσεις γύρω από τα τρόφιμα και ποτά. Η ιστορία του πως οι Ευρωπαίοι ανακάλυψαν τον καφέ είναι ένα παράδειγμα μέσα σε πολλά.